1821- 2021.Μια μεγάλη ιστορική ευκαιρία για τον ελληνισμό.

Αθανάσιος Θεοδωράκης 11 Σεπ 2019

Ο εορτασμός των διακοσίων ετών από την εθνική επανάσταση του 1821 αποτελεί αφενός καθήκον, αφετέρου μεγάλη ιστορική ευκαιρία. Λόγω δε του ενωτικού χαρακτήρα του θέματος ο πολιτικός κόσμος μπορεί και πρέπει να αρθεί στο ύψος των περιστάσεων και να πάρει μεγάλες πρωτοβουλίες για την υπέρβαση των σημερινών αδιεξόδων. Προς τιμήν της εθνικής παλιγγενεσίας και με τον φιλόδοξο  στόχο της διασφάλισης ενός αξιοπρεπούς μέλλοντος για την χώρα.

Τα υπάρχοντα αδιέξοδα δεν λύνονται μόνο και μόνο με την αλλαγή κυβέρνησης, αφού τα βαθύτερα αίτιά τους εξακολουθούν δυστυχώς να υφίστανται. (Αδύνατη οικονομία, αναποτελεσματική διοίκηση, ξεπερασμένες νοοτροπίες). Αυτά δημιουργούν ένα κλίμα απογοήτευσης που σε συνδυασμό με την γενικευμένη έλλειψη εμπιστοσύνης οδηγούν τα πράγματα προς τα κάτω.

Σε πολλά επίπεδα ωστόσο η συγκυρία είναι ελπιδοφόρα. Η υπό εξέλιξη  συνταγματική αναθεώρηση, το νέο ευρωπαϊκό ξεκίνημα , τα ισχυρά μηνύματα για την ανάγκη αλλαγής παραδείγματος στην οικονομία,  είναι λίγα από τα θέματα που ενώ απαιτούν συναίνεση μπορούν να οδηγήσουν σε υπερβάσεις. Χρειάζεται θάρρος και συνεργασίες, προτάσεις και σκληρή εργασία, πρότυπα και αξίες. Δηλαδή ένα νέο μοντέλο διακυβέρνησης που ταιριάζει στη νέα εποχή. Η εσωτερική και εξωτερική συγκυρία (η τελευταία ενέχει κινδύνους αλλά και ευκαιρίες για πρωτοβουλίες) πρέπει να αξιοποιηθεί κατάλληλα. Βεβαίως έχουν σημασία πάντοτε τα πρόσωπα, αλλά το ζητούμενο είναι η κατεύθυνση.

Ειδικές προτάσεις σχετικά με τον εορτασμό των 200 χρόνων από το 1821 άρχισαν ήδη να διατυπώνονται δημοσίως, ο αναπόφευκτος συνειρμός με το 2004 προκαλεί κι αυτός συγκρίσεις, αλλά εδώ δεν πρέπει να χάσουμε το δάσος εξ αιτίας του δέντρου. Ενα τόσο σημαντικό συμβολικό γεγονός δεν πρέπει να γίνει μια τυπική υπόθεση καλής διοργάνωσης εκδηλώσεων. Πρώτα προέχει το κύριο μήνυμα, αυτό  που θέλουμε να εκπέμψουμε ισότιμα και προς τα μέσα και προς τα έξω. Οι ιστορικοί έχουν φυσικά τον ρόλο τους, αλλά εδώ πρόκειται για το μέλλον του ελληνισμού. Καθότι τα προβλήματα και οι κίνδυνοι δεν λείπουν, η γεωγραφία είναι ανυπέρβλητος παράγων και η ελαύνουσα παρακμή δεν ξεπερνιέται μόνο με βολονταρισμό.

Θα αναμετρηθούμε πρώτα με τον εαυτό μας, δεν γίνεται αλλιώς. «Κι όμως πρέπει να λογαριάσουμε κατά πού προχωρούμε», έτσι έγραψε ο νομπελίστας ποιητής μας Γιώργος Σεφέρης. Ποιοί είμαστε, τί θέλουμε και τί μπορούμε. Με την έννοια αυτή ο εορτασμός αυτός λόγω του χαρακτήρα του είναι διττός: εθνικός και παγκόσμιος, ελληνικός και οικουμενικός. Ο εορτασμός πρέπει να είναι και στρατηγικά διττός, δηλαδή άσκηση αυτογνωσίας και εργαλείο σχεδιασμού για ένα φιλόδοξο εθνικό πρόγραμμα στραμμένο στο  μέλλον. Πρόγραμμα που αφορά φυσικά τις σημερινές και τις μελλοντικές γενιές. Γι αυτό ο δημόσιος διάλογος πρέπει να οργανωθεί με συστηματικό τρόπο, ώστε οι καλύτερες προτάσεις να συζητηθούν και να αξιολογηθούν έγκαιρα. Ολοι οι ενδιαφερόμενοι πολίτες, έλληνες και φιλέλληνες, όλοι οι επιστήμονες, καλλιτέχνες, διανοούμενοι θα κληθούν να καταθέσουν τις απόψεις τους. Μια Επιτροπή Εορτασμού με πρόσωπα κύρους θα συνδράμει τον δημόσιο διάλογο και θα συλλέξει τις προτάσεις που άρχισαν ήδη να διατυπώνονται στην Ελλάδα και στις πολλές εστίες του Ελληνισμού. Αντί λοιπόν για βιαστικές κινήσεις εντυπωσιασμού χρειάζεται σχέδιο που να αντανακλά τις φιλοδοξίες της χώρας για το μέλλον, τις προτάσεις της για μια νέα Πολιτεία που να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της εποχής. Αυτή η επεξεργασία του νέου ελληνικού σχεδίου θα αποδώσει το ζητούμενο αν αξιοποιήσει την ιστορική ευκαιρία ενός νέου εθνικού στόχου σε συνθήκες διευρυμένης διεθνοποίησης. Η Ελλάδα με σχέδιο, με θάρρος, με αυτοπεποίθηση, με ελπίδα, με ευθύνη. Γιατί είναι βαριά η ιστορική ευθύνη. Χρειάζεται σχέδιο που να αντανακλά τις φιλοδοξίες της χώρας για το μέλλον. Αυτό το σχέδιο πρέπει να επεξεργαστούμε και να προβάλουμε.

Ως επισφράγισμα της προσπάθειας χρειάζεται βεβαίως κάτι ουσιαστικό, κάτι που να δίνει νόημα στη νέα  αυτή αφετηρία. Γιατί το 2021 πρέπει να  γίνει η αφετηρία μιας νέας εποχής. Η Ελλάδα μπορεί να προσφέρει στον εαυτό της και να συνεισφέρει στην ανθρωπότητα. Ο πολιτικός κόσμος οφείλει να αξιοποιήσει συναινετικά την εν εξελίξει διαδικασία αναθεώρησης του Συντάγματος και στις αρχές του 2021 να οργανωθεί ένα λυτρωτικό δημοψήφισμα. Ετσι θα ξεκινήσει η νέα εποχή, με το νέο Σύνταγμα της Δ’ Ελληνικής Δημοκρατίας και νέο εθνικό συμβόλαιο. Για  ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος και μια συνειδητή πανεθνική απόφαση αντιμετώπισης των μεγάλων προκλήσεων της εποχής. Βιώσιμη ανάπτυξη, δημογραφικό ζήτημα, παιδεία υψηλού επιπέδου, σύγχρονο κράτος.

Ας εστιάσουμε στον πολιτισμό, εκεί είναι η δύναμή μας, αυτό μας διακρίνει ιστορικά. Το κύριο σύνθημα ας είναι: Ελλάδα σημαίνει πολιτισμός, δημοκρατία, ανθρωπιά.

Ετσι θα τιμήσουμε ουσιαστικά το 1821 και τους αγωνιστές του, την μεγάλη εθνική εξέγερση και το παλλαϊκό αίτημα της ανεξαρτησίας, της δημοκρατίας και της ελευθερίας.