Η κρίσιμη καμπή του πολέμου (και της δημοκρατίας)

Όθων Χαραλαμπάκης 14 Ιουλ 2022

Μετά την κατάληψη του Λουχάνσκ ο πόλεμος στην Ουκρανία μπαίνει μπαίνει σε νέα φάση. Οι ρωσικές δυνάμεις ανασυντάσσονται και ετοιμάζονται για την κατάληψη του υπόλοιπου Ντονμπάς, ενώ οι Ουκρανοί ετοιμάζουν νέες αμυντικές τοποθεσίες και προετοιμάζουν πιθανές αντεπιθέσεις. Ενώ οι εμπόλεμοι αναπροσαρμόζουν τις τακτικές και τη στρατηγική τους, η Δύση μοιάζει να έχει περιπέσει σε αμηχανία και αδράνεια. Από την αρχή βάσισε τα σχέδιά της σε δύο άξονες: οικονομικές κυρώσεις στη Ρωσία και παροχή σύγχρονου πολεμικού υλικού στην Ουκρανία.

Στους πέντε μήνες που έχουν περάσει επιβάλλεται να γίνει αποτίμηση των αποτελεσμάτων που απέφεραν οι επιλογές της Δύσης. Οι οικονομικές κυρώσεις πλήττουν βαριά τη ρωσική οικονομία και κοινωνία, αλλά όχι τόσο ώστε να παρακωλύσουν την επιθετικότητά του καθεστώτος. Η αδυναμία επιβολής πλήρους ενεργειακού εμπάργκο από την Ευρώπη έχει επιτρέψει στη Ρωσία να αναπληρώσει κρατικά έσοδα με την αύξηση των τιμών και να συντηρεί την πολεμική της μηχανή στοιχειωδώς. Την ίδια στιγμή, ο εξοπλισμός της Ουκρανίας με σύγχρονα δυτικά μέσα κινείται με βραδείς ρυθμούς και, με την εξαίρεση των ΗΠΑ και της Μεγ. Βρετανίας, μάλλον διστακτικά. Ό,τι έχουν καταφέρει έως τώρα οι Ουκρανοί το έχουν πετύχει εξαντλώντας κυρίως το σοβιετικό οπλοστάσιό τους.

Δεν είναι καθόλου τυχαίο που ο Ουκρανός πρόεδρος στην παρέμβασή του στη συνάντηση στους G7  επέμεινε στην ανάγκη ο πόλεμος να τελειώσει πριν από τον χειμώνα. Μπορεί ο Ζελένσκι να μίλησε για τις άσχημες συνθήκες του χειμώνα στα πεδία των μαχών, φοβάται όμως κάτι άλλο. Φοβάται ακριβώς αυτό στο οποίο ο Πούτιν ελπίζει, την εξάντληση της αντοχής των ευρωπαϊκών δημοκρατιών.

Η Μόσχα, χωρίς να έχει καμία πίεση από τη ρωσική κοινή γνώμη,  αντιλαμβάνεται ότι όσο πλησιάζει ο χειμώνας, τα μέτρα γυρίζουν μπούμερανγκ στην ίδια την Ευρώπη. Η εκτόξευση της τιμής των καυσίμων απειλεί το βιοτικό επίπεδο των Ευρωπαίων και υπάρχει κατάλληλο πολιτικό προσωπικό για να το εκμεταλλευτεί. Η πολιτική αναταραχή παραμονεύει. Ο χρόνος δουλεύει υπέρ του Πούτιν. Το καθεστώς του έχει το πλεονέκτημα στη μεσοπρόθεσμη αντοχή, όχι οι δημοκρατικές κοινωνίες της Δύσης.       

Είναι προφανές ότι χρειάζεται άμεσα αναπροσαρμογή στα δυτικά σχέδια. Ειδικά οι Ευρωπαίοι δεν έχουν την πολυτέλεια να περιμένουν να έρθει ο χειμώνας, χωρίς να ρισκάρουν την πολιτική ομαλότητα στο εσωτερικό των χωρών τους. Η σύγκρουση στην Ουκρανία, όπως ακριβώς λέει και ο Ζελένσκι, θα πρέπει να έχει ταχεία κρίση, αλλιώς κινδυνεύουμε να οδηγηθούμε σε ρωσική επικράτηση.

Αν οι οικονομικές κυρώσεις θέλουν χρόνο, τότε η μόνη επιλογή είναι η επιτάχυνση της στρατιωτικής ενίσχυσης της Ουκρανίας. Οι δισταγμοί των δυτικών ηγεσιών θα πρέπει επομένως να μπουν στο περιθώριο. Αλλιώς θα βρεθούν οι ίδιες αμυνόμενες στο εσωτερικό τους, ενώ ο Πούτιν θα προελαύνει σε μια εγκαταλελειμμένη Ουκρανία. Μόνο η άμεση στρατιωτική ενίσχυση της Ουκρανίας μπορεί να αποτρέψει τα χειρότερα. Εάν όντως έρχεται μια νέα περίοδος διεθνών αναταράξεων με την εκδήλωση αναθεωρητικών πολιτικών, δεν πρέπει η Ευρώπη να ξεκινήσει με μια τέτοια ήττα.