«Πού πάτε κύριε;» Κάπως έτσι θα μπορούσε να ρωτήσει κανείς τον νέο διευθυντή του Φεστιβάλ Αθηνών κο Γιαν Φαμπρ, ο οποίος δηλώνει πως δεν γνωρίζει την πορεία και την δημιουργικότητα των σύγχρονων ελληνικών τεχνών. Μάλλον το μοντέλο που έχει στο μυαλό του ο άνθρωπος, είναι το αρχαίο ελληνικό κάλλος, η φιλοσοφία των προγόνων μας καθώς και η αρχαία τραγωδία, που συνεπαίρνει πολλούς ξένους, οι οποίοι εκφράζονται για τα αρχαία θεατρικά κείμενα πολλαπλώς και πάντα με θαυμασμό… Αρκεί όμως αυτό;
Ο νέος διευθυντής από το Βέλγιο ανέλαβε να κάνει έργο, να στοιχειοθετήσει ένα πρόγραμμα στα πλαίσια του πιο εμβληματικού Φεστιβάλ, το οποίο εκπροσωπεί, κατά κάποιον τρόπο, την πολιτιστική και αισθητική πρόταση-άποψη της χώρας, μέσα από διεθνείς και ελληνικές παραγωγές, όπως εξ’ άλλου κάθε χρόνο.
Είναι γεγονός ότι ο καλλιτεχνικός κόσμος μας έχει θυμώσει, για την ευκολία με την οποία ο αρμόδιος υπουργός Μπαλτάς επέλεξε έναν άνθρωπο ο οποίος έχει ομολογήσει την άγνοιά του για τον νεοελληνικό πολιτισμό και ήδη έχει δρομολογήσει κάποιες εκδηλώσεις που έχουν όμως να κάνουν με το προσωπικό του έργο και με Βέλγους συνεργάτες… Οι αρνητικές απόψεις και οι σχετικές δηλώσεις για τον νέο διευθυντή δεν λένε να σταματήσουν στα ΜΜΕ και το κλίμα δυναμιτίζεται φορτίζοντας την ήδη δυσάρεστη κατάσταση του γενικότερου τοπίου… Μέσα σ’ αυτό το κλίμα λοιπόν προσθέτω κι εγώ τον αρνητικό σχολιασμό μου, ο οποίος θα περιοριστεί στην αναφορά για την λειτουργία ενός θεσμού που αντανακλά τις τάσεις, τα θεατρικά, μουσικά ρεύματα της εποχής, τους πειραματισμούς, που είναι ανάγκη να συνυπάρχουν σε ένα αμιγώς καλλιτεχνικό περιβάλλον, σε ένα συνδυασμό θεάματος-ακροάματος που να περιέχει τις όποιες νέες αξίες του αναπτυσσόμενου πολιτισμού σε μορφή τέχνης.
Δεν μπορώ ούτε μ’ ενδιαφέρει να γνωρίζω τις συμφωνίες του Βέλγου καλλιτεχνικού διευθυντή. Δικό του θέμα. Αυτό όμως για το οποίο ενδιαφέρομαι είναι η έμπρακτη πολιτιστική συμπαράστασή του στον κόσμο στον οποίο αποτείνεται (και ο οποίος θα τον πληρώσει), για να σκιαγραφήσει τουλάχιστον τις προσδοκίες, τις σκέψεις, τις εικόνες τού σύγχρονου κόσμου, σε αυτό το σημείο του κόσμου: την Ελλάδα!
Οι δηλώσεις πως δεν γνωρίζει την καλλιτεχνική παραγωγή της χώρας τής οποίας θα ηγηθεί και θα πρέπει να εκπροσωπήσει καλλιτεχνικά, τον εκθέτει ανεπανόρθωτα! Υποβαθμίζει εξ’ αρχής το δυναμικό τής χώρας και εστιάζει το βλέμμα του μόνο προς άλλη κατεύθυνση. Το αποτέλεσμα δεν μπορεί να είναι θετικό για τις εγχώριες δυνάμεις. Ας το συνειδητοποιήσουμε: Η χώρα, στο μόνο σημείο που αντιστέκεται σθεναρά και δημιουργικά είναι πως συνεχίζει να παράγει έργο! Διαθέτει ζωντανές δυνάμεις με βαθύτητα και προοπτική. Ένα θεατρικό μελίσσι που δεν σταματά να πράττει. Ναι, δεν είναι όλα ενδιαφέροντα και ποτέ δεν ήταν. Αλλά μέσα απ’ αυτό το μελίσσι και το βουητό του, αποκαλύπτονται ξεχωριστές φωνές που αποτείνονται δημιουργικά στην κοινωνία. Οι εικόνες και το δράμα των σύγχρονων αντιθέσεων είναι ύλη και φως! Εισχωρεί βαθύτατα στο κοινό υποσυνείδητο και δημιουργεί γόνιμες σκέψεις και φαντασία…
Ένας καλλιτεχνικός διευθυντής του κορυφαίου Φεστιβάλ στη χώρα μας θα όφειλε αυτές τις σκέψεις να τις επεξεργαστεί, να πληροφορηθεί για το πάντα δυναμικό παρών των θεατράνθρωπών μας, των μουσικών, των χορευτών, να σκαλίσει την ελληνική πραγματικότητα και να αναδείξει το πνευματικό μεδούλι της …
Ο υπουργός φαίνεται πως βιάστηκε να βγάλει άσσο από το μανίκι του. Ο Φαμπρ δεν φαίνεται θησαυρός, αλλά… άνθρακας. Τέλος, ο διορισμός αυτός, καταδεικνύει την ελαφρότητα ευθύνης των αρμοδίων πάνω σε ένα ζήτημα τόσο σοβαρό, το οποίο αφορά και στον σύγχρονο ελληνικό πολιτισμό.
Η έλλειψη ευθύνης και σοβαρότητας βαραίνει τον υπουργό Μπαλτά και κατ’ επέκταση τον άμεσο προϊστάμενό του. Τον πρωθυπουργό. Για άλλη μια φορά, αποκαλύπτεται το χαμηλότατο βαρομετρικό που επικρατεί και συνοψίζει την πνευματική αδυναμία των ηγετών αυτής της χώρας…
Και για να χρησιμοποιήσω τον ποιητή: «οξειδώθηκα μες τη νοτιά των ανθρώπων»…