Επιτέλους όλα τα δεδομένα δείχνουν ότι η Ευρώπη αφυπνίζεται. Αφυπνίζεται από το λήθαργο στον οποίο είχε περιπέσει τα τελευταία χρόνια της κρίσης και ο οποίος επέτρεψε στις ακραίες εθνολαϊκιστικές, ευρωαπορριπτικές δυνάμεις να καταλάβουν την πολιτική σκηνή και σε κάποιο βαθμό να επιβάλουν την τοξική τους ατζέντα. Και βεβαίως να δημιουργήσουν την υπαρξιακή κρίση για την Ευρωπαϊκή ΄Ενωση (ΕΕ) μέχρι του σημείου που να τίθεται το ερώτημα «θα επιβιώσει η Ευρωπαϊκή Ένωση μέχρι το τέλος του 2017»; Η Ευρωπαϊκή αφύπνιση πιστοποιείται από τα διαδοχικά εκλογικά αποτελέσματα σε μια σειρά από χώρες μέλη της Ένωσης όπως σε Αυστρία, Ολλανδία, Γαλλία, Βρετανία όπου σε όλες αυτές η γενική τάση που αναδείχτηκε ήταν η ήττα του (εθνο)λαϊκισμού και ευρωσκεπτικισμού και η επικράτηση γενικως φιλοευρωπαικών δυναμεων η τασεων. Η αποτυχία του εθνολαικισμού να καταλάβει στην εξουσία, μολονότι σ’ ορισμένες περιπτώσεις έφθασε πολύ κοντά. Αντίθετα, σ’ όλες σχεδόν τις περιπτώσεις πολιτικά κόμματα και δυνάμεις με ευκρινή φιλοευρωπαϊκό προσανατολισμό αναδείχτηκαν ισχυροποιημένα ή και κατέλαβαν την εξουσία.
Η πλέον χαρακτηριστική περίπτωση είναι αυτή της Γαλλίας. Η ανάδειξη του Ε. Μακρόν στην προεδρία της χώρας και η ισχυρή πλειοψηφία που πετυχε στην Εθνοσυνέλευση σημαίνουν μεταξύ άλλων «νίκη της Ευρώπης – ήττα του ευρωαπορριπτισμού». Η Γαλλία – που μόλις πριν λίγους μήνες «απειλούσε» την ύπαρξη της ίδιας της Ένωσης με το ενδεχόμενο εκλογής της Μ. Λεπέν και του Εθνικού Μετώπου – έχει σήμερα τον πλέον ίσως συνειδητά φιλοευρωπαίο πρόεδρο της Πέμπτης Γαλλικής Δημοκρατίας. Φιλοευρωπαϊκές επίσης είναι οι δυνάμεις που ήλθαν στην εξουσία και στις άλλες κεντροευρωπαϊκές χώρες. Ενώ τα αποτελέσματα των περιφερειακών εκλογών στην Ιταλία όπου ηττήθηκε το λαϊκιστικό κίνημα των Πέντε Αστέρων του κωμικού Π. Γκρίλο προοιωνίζει επίσης την επικράτηση των φιλοευρωπαϊκών δυνάμεων στις επερχόμενες εκλογές. Ιδιαίτερη σημασία έχουν ακόμη οι πρόσφατες εκλογές στη Βρετανία. Η πρωθυπουργός Τ. Μέι κατέφυγε στις εκλογές ζητώντας ισχυρότερη εντολή για ένα «σκληρό Brexit». Το εκλογικό σώμα την αποδοκίμασε. Όχι μόνο δεν πήρε την ισχυρή εντολή αλλά έχασε και την κοινοβουλευτική πλειοψηφία! Οι εκλογές αποδείχτηκαν ένα τεράστιο φιάσκο. Το Brexit μια τεράστια «μαύρη τρύπα» που καταπίνει πρωθυπουργούς και προκαλεί αποσάρθρωση του πολιτικού συστήματος της χώρας. Αν όχι τίποτα άλλο, η υπόθεση Brexit όπως εξελίσσεται λειτουργεί ως μέγιστο παράδειγμα προς αποφυγήν από οποιδήποτε άλλη χώρα-μέλος ..
Και εδώ έχει σημασία να τονισθεί ότι οι βαθύτερες επιδιώξεις των οπαδών του Brexit φαίνεται να αποτυγχάνουν παταγωδώς . Παρά τα όσα λέγει η πρωθυπουργός Τ. Μέι, ότι επιθυμεί την ενότητα και ενίσχυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) μετά το Brexit, σημαντική πλειοψηφία των βουλευτών του Συντηρητικού κόμματος αλλά και άλλοι διακεκριμένοι πρωταγωνιστές της εξόδου από την ΕΕ ήθελαν το Brexit να σημάνει ουσιαστικά την απαρχή της διαδικασίας αποσύνθεσης και τελικά διάλυσης της Ένωσης. Ουδέποτε συμβιβάστηκαν με την ιδέα της Ευρωπαϊκής ενοποίησης και την ανάδειξη της ηπειρωτικής Ευρώπης σε ηγετικό ρόλο με κύριους πρωταγωνιστές τη Γαλλία και Γερμανία. Το ρόλο που έψαχνε το Ην. Βασίλειο μετά το τέλος της αποικιοκρατίας (όπως χαρακτηριστικά είπε ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Ντ. Άτσεσον) δεν ήθελε να τον διαμοιρασθεί με τις χώρες της κεντρικής Ευρώπης. Η νοσταλγία της παγκόσμιας δύναμης (global power) χωρίς τους περιορισμούς και δεσμεύσεις από την ΕΕ παρέμεινε ισχυρή, όπως ισχυρή ήταν και είναι η επιδίωξη αποσύνθεσης της Ένωσης. Στην επιδίωξή τους αυτή οι φανατικοί Brexiteers αποτυγχάνουν. Αν και η αποχώρηση (όταν και εφόσον συντελεσθεί το 2019) αποτελεί όντως μια τραυματική εξέλιξη για την Ένωση, ωστόσο κάθε άλλο παρά οδηγεί στη διάλυση της . Ακριβώς το αντίθετο. Ως αντίδραση στο Brexit καθώς και στην ακραία εθνικιστική πολιτική Ντ. Τραμπ που οδηγεί σε Ατλαντικό ρήγμα, στη νέα στρατηγική Βλ. Πούτιν για διάλυση της ΕΕ, η Ένωση αποφασίζει «να πάρει τη μοίρα της στα χέρια της», όπως χαρακτηριστικά είπε η Καγκελάριος Α. Μέρκελ και συμφώνησε ο νέος Γάλλος Πρόεδρος Ε. Μακρόν. ΄Ετσι οι εικοσι-επτά χώρες μέλη της Ένωσης κατάφεραν κάτω , παρά τις αντιθέσεις τους, να σφυρηλατήσουν ένα ισχυρό, ενωτικό μέτωπο και να ανοίξουν τη διαδικασία για εμβάθυνση παρά χαλάρωση της ενοποίησης. Στη λογική αυτή είναι ιδιαίτερα αξιοσημείωτο ότι Γερμανία και Γαλλία (Α. Μέρκελ και Ε. Μακρόν) έχουν συγκλίνει στην άποψη ότι θα πρέπει να γίνουν πολύ ουσιαστικά ενοποιητικά βήματα ακόμη και με την αναθεώρηση των Συνθηκών, Συνθήκη της Λισσαβώνας κ.α.. Η αναθεωρητική άσκηση δεν θα είναι καθόλου εύκολη όπως άλλωστε δείχνει και η εμπειρία του παρελθόντος. Αλλά το γεγονός ότι η χώρα μέλος του σταθερού «όχι» – το Ην. Βασίλειο – θα είναι εκτός διαδικασίας διευκολύνει την άσκηση αυτή.
Συνοπτικά, μετα το τέλος των Γερμανικών εκλογών τον ερχόμενο Σεπτέμβριο ένα νέο ενοποιητικό κεφάλαιο πρόκειται να ανοίξει για την Ευρώπη με πρωταγωνιστές τη Γαλλία και Γερμανία στους τομείς της οικονομικής και νομισματικής ένωσης ( ΟΝΕ), την διαμόρφωση της κοινής Ευρωπαικής πολιτικής άμυνας και ασφαλειας και την κοινωνική Ευρώπη.. Στα τρία αυτά κεντρικά θέματα η Ευρωπαική Επιτροπή έχει παρουσιάσει ήδη σχετικές εκθέσεις- προτάσεις. Ένα κεντρικό και εναγώνιο ερώτημα είναι πόσο έτοιμη είναι η Ελλάδα να συμμετάσχει στη νέα αυτή ενοποιητική προσπάθεια. Φοβάμαι πολύ ότι δεν είναι…