Η ΕΕ εξακολουθεί να χάνει «λάδια»…

Πολυδεύκης Παπαδόπουλος 18 Σεπ 2013

Οι κρίσεις που εξακολουθεί να διέρχεται η Ευρωπαϊκή Ένωση και η αδυναμία των μελών της να τις αντιμετωπίσουν «με φαντασία και τόλμη» (κάτι που δεν αναμένεται να αλλάξει με τις γερμανικές εκλογές), καθιστούν την ΕΕ λιγότερο ελκυστική προς τους έξω, που ενδιαφέρονταν να ενταχθούν ή να συνδεθούν – και περισσότερο χασματώδη προς τους μέσα, που ανήκουν στην ευρωζώνη.

Η οικογενειακή φωτογραφία των εταίρων ενισχύθηκε προσωρινά, προ διμήνου, με την είσοδο στο κάδρο του 28ου κράτους, της Κροατίας. Ωστόσο, η λήξη του θέρους έφερε δύο ψυχρολουσίες στη δυναμική της ΕΕ για νέες διευρύνσεις και σύναψη πολιτικο-εμπορικών συμφώνων.

Η πρώτη ήρθε από την Ισλανδία, η κυβέρνηση της οποίας αποφάσισε να διακόψει και επισήμως τις ενταξιακές διαδικασίες που είχαν ξεκινήσει με την Ευρωπαϊκή Ένωση το 2009 και να διαλύσει τη σχετική επιτροπή διαπραγμάτευσης. Επρόκειτο βέβαια για προδιαγεγραμμένη εξέλιξη, μετά τις εκλογές του περασμένου Απριλίου, όταν υπέστησαν βαριά ήττα οι φιλοευρωπαίοι σοσιαλδημοκράτες και σχημάτισαν κυβέρνηση οι Προοδευτικοί και το Κόμμα Ανεξαρτησίας που εναντιώνονται στην ΕΕ. Βασικός λόγος γι’ αυτήν την εξέλιξη, είναι οι αντιθέσεις Ισλανδίας και Ένωσης στον τομέα της αλιείας. Ακόμη βασικότερος, η δυσπιστία των περισσότερων Ισλανδών, ότι η οικονομική κρίση που δημιουργήθηκε στη χώρα τους με την κατάρρευση του τραπεζικού της συστήματος το 2008, θα αντιμετωπιστεί με τις μεθόδους που ακολουθεί η ευρωζώνη. Πάντως, η άρνηση και των προηγούμενων κυβερνήσεων της Ισλανδίας και της νυν, να αποζημιώσουν με δημόσια χρήματα τους 350.000 Βρετανούς και Ολλανδούς επενδυτές/καταθέτες των ισλανδικών τραπεζών, όχι μόνο συνεχίζεται, αλλά πρόσφατα δικαιώθηκε από απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών (ΕΖΕΣ) στην οποία ανήκει η Ισλανδία.

Η δεύτερη ψυχρολουσία ήρθε από την Αρμενία, η οποία επρόκειτο να συνάψει Σύμφωνο πολιτικής/εμπορικής εταιρικής σχέσης με την ΕΕ τον ερχόμενο Νοέμβριο. Κατά τη διάρκεια πρόσφατης συνάντησης στη Μόσχα, των Προέδρων της Ρωσίας και της Αρμενίας, ανακοινώθηκε ότι η δεύτερη θα προσχωρήσει στην Ευρασιατική Οικονομική Ένωση (ΕΟΕ). Σ’ αυτήν ανήκουν ήδη Ρωσία, Λευκορωσία, Καζακστάν, Κιργιζία, Τουρκμενιστάν και Ουζμπεκιστάν, ενώ θέση παρατηρητή έχουν Ουκρανία και Μολδαβία. Η ΕΕ έχει δηλώσει ότι η συμμετοχή μιας χώρας στην ΕΟΕ, αποκλείει τη σύναψη Συμφώνων εταιρικής σχέσης μαζί της, αλλά φιλοδοξία του Πούτιν είναι μέσα στα επόμενα 2-3 χρόνια να γίνουν μέλη αυτής της Ένωσης όλες οι Δημοκρατίες της πρώην ΕΣΣΔ, πλην των 3 Βαλτικών κρατών.

Σε ό,τι αφορά τα οικονομικά της ευρωζώνης, τα τελευταία στοιχεία της Eurostat και οι εκτιμήσεις της Κομισιόν, προδιαγράφουν μεν ανάκαμψη για το 2014, αλλά η οποία θα είναι αναιμική και δύο ταχυτήτων. Π.χ. τον περασμένο Ιούλιο, η ανεργία φρέναρε, καθώς υπήρχαν 15.000 λιγότεροι άνεργοι από τον Ιούνιο. Όμως, επρόκειτο για ελάχιστη πρόοδο στο σύνολο των 19 εκατ. ανέργων της ευρωζώνης (12,1% του ενεργού πληθυσμού), οι οποίοι, το χειρότερο, παρουσιάζουν πελώριες αποκλίσεις μεταξύ Βορρά-Νότου (27,6% στην Ελλάδα, 26,3% στην Ισπανία, 5,3% στη Γερμανία). Βελτίωση του οικονομικού κλίματος δείχνει και η άνοδος τον Αύγουστο, για τέταρτο συνεχή μήνα, του λεγόμενου «δείκτη προμηθειών διευθυντών» (PMI) της ευρωζώνης. Όμως η αύξηση ήταν και πάλι εντονότερη για χώρες όπως Γερμανία και Ολλανδία και μικρότερη για τις νότιες. Από την άλλη, ο τραπεζικός δανεισμός προς τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά της ευρωζώνης, συνέχισε να μειώνεται για 15ο μήνα, με πρώτη στη σειρά την Ισπανία.