Μετεκλογικές σκέψεις σε προεκλογικό τοπίο

Χρήστος Λιόλιος 28 Μαϊ 2023

Τελικά είμαστε πολλοί περισσότεροι, απ’ όσοι αρχικά νόμιζα, εκείνοι που αν είχαμε παίξει τα λεφτά μας σε στοίχημα για τα ποσοστά και τις διαφορές των κομμάτων στις εκλογές της 21ης Μαΐου, τότε σίγουρα θα είχαμε πάει… κουβά. Έτσι, είναι σίγουρο ότι ενόψει της αναμέτρησης της 25ης Ιουνίου δεν θα επιχειρήσουμε ούτε προβλέψεις μεταξύ φίλων. Με το σημερινό μας κείμενο ας μείνουμε, λοιπόν, στις ενδεχόμενες επιλογές και κατευθύνσεις που έχουν οι τρεις βασικοί πρωταγωνιστές της ερχόμενης κάλπης.

Απλή υπόθεση εργασίας

Καταρχάς, τα εκλογικά αποτελέσματα της προηγούμενης Κυριακής ήταν… ΣΥΡΙΖοκεντρικά. Δηλαδή, τόσο η νίκη της Ν.Δ. όσο και η άνοδος του ΠΑΣΟΚ θα είχαν πολύ λιγότερο πολιτικό βάρος αν το κόμμα της -μέχρι τώρα- αξιωματικής αντιπολίτευσης δεν είχε σημειώσει τόσο μεγάλη πτώση ποσοστών, που από τη μία να υπάρχει χαώδης διαφορά από το πρώτο κόμμα και από την άλλη να “νιώθει την ανάσα” του τρίτου. Σκεφτείτε, για παράδειγμα, πόσο διαφορετική θα ήταν η μετεκλογική συζήτηση αν η Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ συγκέντρωναν μεν τα ποσοστά που συγκέντρωσαν, αλλά ο ΣΥΡΙΖΑ παρέμενε στο 32% του 2019.

Ν.Δ.: Επιχείρηση αυτοδυναμία

Σίγουρα το εκλογικό αποτέλεσμα ήταν προσωπικός θρίαμβος του Κυριάκου Μητσοτάκη. Όλη η προεκλογική στρατηγική της Ν.Δ. ήταν στηριγμένη πάνω του και το αίτημα για μονοκομματική και αυτοδύναμη κυβέρνηση εγκρίθηκε με μεγάλη πλειοψηφία. Όμως, αν και όλα δείχνουν ότι το κόμμα βρίσκεται πολύ κοντά στο να αποκτήσει ισχυρή κοινοβουλευτική ομάδα, υπάρχει ένας διπλός κίνδυνος: από τη μία, ενδεχόμενη αλαζονεία στελεχών να διώξει κόσμο προς άλλα ψηφοδέλτια, με αποτέλεσμα μια πολυκομματική Βουλή που ανεβάζει τον πήχη της αυτοδυναμίας, και από την άλλη η αίσθηση ότι ο Μητσοτάκης είναι “καβάλα στο άλογο” να δημιουργήσει εφησυχασμό, μεγαλώνοντας έτσι την αποχή. Το δεύτερο ενδεχόμενο μάλιστα γίνεται περισσότερο ισχυρό αν λάβουμε υπόψη μας ότι σημαντικό μέρος του εκλογικού σώματος, ψηφίζοντας Ν.Δ., ήθελε να αποτρέψει πάση θυσία το ενδεχόμενο της επιστροφής του Τσίπρα στην πρωθυπουργία. Και αυτό πλέον είναι εξασφαλισμένο.

ΣΥΡΙΖΑ: Ελπίζει στη... λύπηση

Για τον ΣΥΡΙΖΑ από την άλλη, το χαμηλό ποσοστό και κυρίως η σε βάρος του χαώδης διαφορά από τη Ν.Δ. είναι πολύ πιθανό να δημιουργήσει περαιτέρω αποσυσπείρωση των οπαδών του, με εκείνους που έχουν ως πολιτική μήτρα το ΠΑΣΟΚ να επιστρέφουν σε αυτό και άλλους να επιλέγουν την αποχή. Από την άλλη, να μην αποκλείουμε κάποια μικρή άνοδο αν καταφέρει να γίνει αποδέκτης μιας “ψήφου οίκτου” ή “ενοχής” από παραδοσιακούς ψηφοφόρους της αριστεράς και κυρίως από ψηφοφόρους μικρότερων κομμάτων που έμειναν εκτός Βουλής. Κομβικό ρόλο για την πορεία του ΣΥΡΙΖΑ θα παίξουν οι νέες δημοσκοπήσεις. Αν σε αυτές το κόμμα βρίσκεται σταθερά στη δεύτερη θέση τότε μπορεί να ελπίζει σε μικρή ανάκαμψη. Αν πάλι υπάρξουν μετρήσεις στις οποίες το ΠΑΣΟΚ θα έχει περάσει μπροστά, τότε δεν θα μιλάμε απλά για αποσυσπείρωση αλλά ακόμα και για... αποσύνθεση.

ΠΑΣΟΚ: Προς ολική επαναφορά

Το κλίμα, λοιπόν, που θα διαμορφωθεί στην κεντροαριστερά, καθώς θα βαδίζουμε προς την 25η Ιουνίου, θα έχει ξεχωριστό βάρος προκειμένου να καταλάβουμε αν το “παιχνίδι” για τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης είναι όντως ανοιχτό. Το ΠΑΣΟΚ, ωστόσο, δεν έχει τίποτα να χάσει αν συνεχίσει να αναδεικνύει τον σαφή προγραμματικό του λόγο, χωρίς να απαντά στις σίγουρες προκλήσεις των στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ. Άλλωστε η άνοδος που είχε την 21η Μαΐου οφείλεται και στην επιμονή Ανδρουλάκη να απαντά με θέσεις σε κάθε ερώτηση-παγίδα που του έθεταν. Ειδικά στην ερχόμενη αναμέτρηση, στην οποία γνωρίζουμε το όνομα του επόμενου πρωθυπουργού, η προγραμματική αντιπαράθεση με τον Μητσοτάκη θα είναι καλοδεχούμενη από τον κόσμο της κεντροαριστεράς. Και βεβαίως μεγάλο στοίχημα για την επαναφορά του ως αντίπαλο δέος στη Ν.Δ. είναι να γίνει η απαραίτητη δουλειά για καλύτερη επίδοση στην Αττική.

Μια ενδιαφέρουσα κάλπη

Μετά την άρνηση Μητσοτάκη να μπει σε συζήτηση για ενδεχόμενη συγκυβέρνηση, γνωρίζαμε ότι των εκλογών του Μαΐου θα ακολουθούσε νέα αναμέτρηση. Ο αρχηγός της Ν.Δ. είχε ξεκαθαρίσει ότι στόχος είναι η επανεκλογή του ως επικεφαλής σε μονοκομματική και αυτοδύναμη κυβέρνηση. Με βάση τα αποτελέσματα της προηγούμενης Κυριακής το αίτημά του φαίνεται να ικανοποιείται. Όλα έδειχναν, λοιπόν, ότι οι νέες κάλπες θα είναι διεκπαιρεωτικές. Τελικά η επικείμενη αναμέτρηση θα έχει ως ερώτημα το ποιος θα βρεθεί στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Η απάντηση σε αυτό ίσως να δοθεί την Κυριακή 25 Ιουνίου, ίσως και όχι. Ας μην ξεχνάμε όμως ότι μέχρι τις ευρωεκλογές του 2024, σε περίπου έναν χρόνο από τώρα, πολλά μπορούν να συμβούν προς την κατεύθυνση της ανατροπής.