Ούτε καν Προεδρευομένη….

Αθανάσιος Θεοδωράκης 23 Σεπ 2019

Με κάθε συνταγματική αλλαγή και αναθεώρηση αποδυναμώνονται περισσότερο οι αρμοδιότητες του Προέδρου της Δημοκρατίας. Αυτό γίνεται μεθοδικά, συστηματικά, συνειδητά. Το Πολίτευμα της χώρας δεν είναι πλέον Προεδρευομένη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία, όπως αναγράφεται στο Σύνταγμα, αλλά απλά κομματική δημοκρατία. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είναι στην ουσία προεδρεύων, τηρητής του πρωτοκόλλου, αλλά χωρίς ουσιαστικές εξουσίες. Εξυπηρετεί τις κομματικές ισορροπίες, τις εκάστοτε πρωθυπουργικές επιλογές.

Το Πολίτευμα της χώρας εξελίχθηκε σε πρωθυπουργικοκεντρικό, δηλαδή σε κομματικό. Δεν υπάρχουν σήμερα θεσμικά αντίβαρα, όλα υποτάσσονται στις πολιτικές επιλογές του κυβερνώντος κόμματος. Τα υπόλοιπα κόμματα έχουν το μερίδιο εξουσίας που επιθυμούν μέσα από συμβιβασμούς σε άλλα θέματα (εκλογικός νόμος, προστασία συντεχνιών, Κανονισμός της Βουλής κοκ). Ο χορός καλά κρατεί και ο πολιτικός κατήφορος συνεχίζεται.

Γιατί όμως αυτό το πάθος, η συστηματική επιδίωξη της απομείωσης των αρμοδιοτήτων του Προέδρου; Η απάντηση είναι απλή. Πρόκειται για την διασφάλιση των κομματικών κεκτημένων, των συμφερόντων ενός συστήματος που αντιπροσωπεύει το εκλογικό σώμα και δεν επιθυμεί καμμία άλλη παρέμβαση στα κοινά. Τελικός στόχος η ελεγχόμενη εκλογή όλων των άλλων θεσμών (Πρόεδρος της Βουλής, Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Πρόεδροι των Ανωτάτων Δικαστηρίων, Πρόεδροι Ανεξαρτήτων Αρχών, Πρόεδροι ΔΕΚΟ) από τους βουλευτές ώστε να υπακούουν έτσι στην κομματική λογική και πειθαρχία. Η ισορροπία επιτυγχάνεται αλλά εντός του συστήματος, όλα ελέγχονται εκεί.

Τα επιχειρήματα που προβάλλονται ειδικά αυτές τις μέρες και ενόψει της επικείμενης αναθεώρησης του Συντάγματος είναι τετριμμένα και έωλα, προκάτ και χωρίς λογική: Να αποφύγουμε την σύγκρουση των εξουσιών, να αποφύγουνε πρόωρες εκλογές λόγω αδυναμίας εκλογής Προέδρου, να ψηφίζουμε στη Βουλή μέχρις εσχάτων…δηλ. αλλεπάλληλες φορές μέχρι να βγει Πρόεδρος, έστω και με απλή πλειοψηφία των…παρόντων βουλευτών και άλλα πολλά ευτράπελα.

Ο στόχος είναι ένας. Να μην εκλέγεται ο πρόεδρος της Δημοκρατίας άμεσα από τους πολίτες ώστε να μην διαταραχθεί το κομματικό κατεστημένο. Να αποκλειστεί πλήρως ο λαϊκός παράγοντας από τη διαχείριση των κοινών και σε αυτό συμφωνούν όλα τα κόμματα. Κι όμως ο λόγος ύπαρξης ενός Προέδρου της Δημοκρατίας είναι η άμεση εκλογή και νομιμοποίηση του από τον λαό, αλλιώς δεν έχει νόημα ο θεσμός. Διότι από την λειτουργία και τον σεβασμό των διαφορετικών ρόλων των θεσμών επιτυγχάνεται η ισορροπία στη δημοκρατία και όχι από την υποταγή τους σε μια αρχή.

Διαφορετικά ας καταργηθεί παντελώς ο θεσμός του Προέδρου όπως  έχει σήμερα και το πολίτευμα να ονομάζεται αυτό που πραγματικά είναι:  πρωθυπουργικο- κομματική δημοκρατία, αφού η υποκρισία έφτασε στο έσχατο όριο.

Η εναλλακτική πρόταση στη σημερινή βαθιά κρίση είναι μία. Αξιοποίηση της αναθεώρησης του Συντάγματος για καθιέρωση Προεδρικής  Δημοκρατίας, με άμεση εκλογή του Προέδρου από τους πολίτες. Ένα άλλο Πολίτευμα, με νέα λογική  και λειτουργικές ισορροπίες, αυτό που έχει ανάγκη η χώρα σήμερα. Πρόεδρος, Βουλή, Πολίτες και Κυβέρνηση σε σύγχρονους διακριτούς πολιτικούς ρόλους.