Πώς η Ουκρανία μπορεί να κερδίσει έναν μακρύ πόλεμο

Mick Ryan 30 Αυγ 2023

Ο πόλεμος στην Ουκρανία μόλις πέρασε το όριο των 18 μηνών. Ο λαός της χώρας, έχοντας πολεμήσει και κερδίσει τρεις μεγάλες επιθετικές εκστρατείες το 2022, χρησιμοποιεί τώρα ένα μείγμα παλιού σοβιετικού και νέου δυτικού εξοπλισμού για να πολεμήσει μια εκστρατεία στο νότο. Αν και η αποκοπή της χερσαίας σύνδεσης με τη Ρωσία είναι ένας σημαντικός στόχος, το ίδιο ισχύει και για την απελευθέρωση μεγάλων τμημάτων γης που περιέχουν γεωργικό και ορυκτό πλούτο που παρέχουν σημαντικά έσοδα για την ουκρανική κυβέρνηση.

Η επίθεση ήταν, όπως την περιέγραψε ο Ουκρανός πρόεδρος Volodymyr Zelensky, μια αργή υπόθεση. Ο αργός ρυθμός δεν πρέπει να εκπλήσσει τους ανθρώπους που έχουν μελετήσει στρατιωτικές συγκρούσεις και τις προκλήσεις των επιθετικών επιχειρήσεων. Αλλά για πολλούς παρατηρητές, εκείνους που συνηθίζουν να ικανοποιούν άμεσα (ή που θέλουν μια σημαντική λύση πριν από τις εκλογές του 2024 στις ΗΠΑ), ο σκόπιμος, σταθερός ρυθμός των Ουκρανών μπορεί να είναι δύσκολο να εκτιμηθεί. Ορισμένοι αξιωματούχοι ασφαλείας των ΗΠΑ και υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής εκφράζουν την εκτίμηση ότι η έλλειψη ταχείας προόδου σημαίνει ότι η αντεπίθεση δεν θα πετύχει.

Ωστόσο, είναι πολύ νωρίς για να πούμε προς ποια κατεύθυνση θα προχωρήσει η σύγκρουση. Συγκριτικά, 18 μήνες μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, οι σύμμαχοι είχαν χάσει την εκστρατεία για την ανατολική χερσόνησο της Τουρκίας και η Μάχη του Βερντέν ήταν ακόμη σε εξέλιξη. Και μετά τους πρώτους 18 μήνες του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης καταλήφθηκε από τους Ναζί, η Σιγκαπούρη είχε πέσει στην Ιαπωνία και οι Ηνωμένες Πολιτείες πολεμούσαν στη χερσόνησο Bataan στις Φιλιππίνες.

Συγκριτικά, υπάρχουν πολλά για να είμαστε αισιόδοξοι στον αγώνα της Ουκρανίας εναντίον της Ρωσίας. Όμως, όπως καταδεικνύει η συντριπτική φθορά στο νότιο μέτωπο της Ουκρανίας, το Κίεβο αντιμετωπίζει πολλές προκλήσεις προτού απελευθερωθεί ολόκληρη η χώρα. Ίσως το σπουδαιότερο είναι ότι η Δύση, αν και έχει παράσχει ουσιαστική υποστήριξη, δεν έχει μια συνεκτική στρατηγική για την Ουκρανία. Δεδομένου ότι αυτός ο πόλεμος θα συνεχιστεί πιθανότατα το 2024, και ενδεχομένως ακόμη περισσότερο, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρώπη πρέπει να καταλήξουν σε ένα θέμα. Πρέπει να βρουν πώς να αξιοποιήσουν καλύτερα τους φυσικούς και πνευματικούς πόρους τους για να υποστηρίξουν την Ουκρανία τώρα, τον ερχόμενο χειμώνα και τα επόμενα χρόνια, ώστε το Κίεβο να πετύχει μια δίκαιη και ανθεκτική νίκη.

Για τον σκοπό αυτό, οι Ηνωμένες Πολιτείες και το ΝΑΤΟ πρέπει να καταστήσουν σαφές ότι ο ρητός στόχος τους είναι η Ουκρανία να νικήσει τις δυνάμεις της Ρωσίας στην Ουκρανία — και να καταρρίψει το παγκόσμιο αφήγημα της Ρωσίας. Στη συνέχεια, πρέπει να παράσχουν στην Ουκρανία τυποποιημένο εξοπλισμό και ενισχυμένη ατομική και συλλογική εκπαίδευση. Πρέπει να δώσουν στο Κίεβο περισσότερο εξοπλισμό εκκαθάρισης ναρκοπεδίων και να το βοηθήσουν να αναπτύξει νέες τακτικές για να προωθήσει τις ρωσικές άμυνες. Κάτι τέτοιο είναι ο καλύτερος τρόπος για να διασφαλιστεί ότι ο αγώνας της Ουκρανίας για ελευθερία θα τελειώσει με μια ξεκάθαρη νίκη.

H κατάσταση σήμερα

Οι ουκρανικές επιθέσεις έχουν ξεκινήσει εδώ και λίγο περισσότερο από δύο μήνες. Ξεκίνησαν με μια αρχική ώθηση με στόχο την ταχεία διείσδυση στις ρωσικές αμυντικές γραμμές στο νότο. Αλλά δυστυχώς, αυτή η προσπάθεια ανακόπηκε απέναντι σε ένα ικανό ρωσικό αμυντικό σχέδιο που περιλαμβάνει εκτεταμένα ναρκοπέδια. η έλλειψη προκαθορισμένου συγκεκριμένου σχέδιο (τουλάχιστον στο μυαλό ανώνυμων αξιωματούχων των ΗΠΑ)· και σύμφωνα με τον στρατιωτικό αναλυτή Michael Kofman, ελλείψεις στην ενσωμάτωση τεθωρακισμένων, πεζικού, μηχανικών και πυροβολικού σε υψηλότερα επίπεδα.

Οι υπερασπιστές της Ουκρανίας δεν έχουν δώσει την δέουσα προσοχή στις προκλήσεις που προκαλεί η ρωσική άμυνα. Αυτά τα εμπόδια δεν έπρεπε να παραβλεφθούν: οι κίνδυνοι των ναρκοπεδίων είναι γνωστοί στο δυτικό στρατιωτικό δόγμα. Τα κράτη του ΝΑΤΟ θα έπρεπε να έχουν παράσχει στην Ουκρανία περισσότερο μηχανοποιημένο εξοπλισμό για την εξουδετέρωση και εκκαθάριση ναρκών. Η αποτυχία τους να το πράξουν είναι ενδεικτική των  ελλείψεων που  βαρύνουν πολλούς δυτικούς στρατιωτικούς θεσμούς. Η μάχη είναι βασιλιάς, και έτσι σε πολλούς στρατούς, οι μονάδες που χειρίζονται τον περίπλοκο εξοπλισμό που απαιτείται για την εκκαθάριση και την εξουδετέρωση  των ναρκοπεδίων υποχρηματοδοτούνται.

Υποχρηματοδοτούνται παρόλο που η εξουδετέρωση είναι μια επιχείρηση υψηλού κινδύνου και παρόλο που μεγάλες ποσότητες εξοπλισμού χάνονται στη διαδικασία (όπως  διαπίστωσαν  οι Ουκρανοί). Περισσότερος μηχανικός εξοπλισμός αυτού του τύπου θα μπορούσε και θα έπρεπε να είχε παρασχεθεί στην Ουκρανία νωρίτερα.

Αυτή η αποτυχία επιδεινώνεται από το γεγονός ότι το δόγμα και η εκπαίδευση για τα εμπόδια συνδυασμένων όπλων και την εκκαθάριση ναρκοπεδίων είναι γνωστά εδώ και πολλές δεκαετίες, και η Δύση είχε λίγο χρόνο για να προετοιμάσει ομάδες συνδυασμένων όπλων σε επίπεδο ουκρανικού σχηματισμού-ιδιαίτερα σε νεοσύστατες ταξιαρχίες. Οι δόξες του Πολέμου του Κόλπου του 1991, στον οποίο ένας συνασπισμός υπό την ηγεσία των ΗΠΑ απώθησε γρήγορα τον ιρακινό στρατό από το Κουβέιτ, απλά δεν είναι δυνατές σε ένα περιβάλλον όπου ο αεροπορικός έλεγχος απουσιάζει και το πεδίο της μάχης καλύπτεται από ένα πυκνό πλέγμα αισθητήρων που επιτρέπουν στους Ρώσους να εντοπίσουν γρήγορα και στη συνέχεια να χτυπήσουν ουκρανικούς στόχους.

Είναι πολύ νωρίς για να πούμε σε ποια κατεύθυνση θα πάει ο πόλεμος στην Ουκρανία.

Παρά αυτά τα προβλήματα, οι Ουκρανοί προσαρμόστηκαν -ένα από τα θεσμικά τους πλεονεκτήματα- και υιοθέτησαν μια σταδιακή στρατηγική «δάγκωμα και κρατήστε» στο νότο, ελαχιστοποιώντας τις απώλειες και σταδιακά αυξάνοντας την πίεση στη ρωσική άμυνα

Πηγή: www.foreignaffairs.com