Για τη Βόρεια Ελλάδα δεν είναι η πρώτη φορά κι ας έχουν περάσει ακριβώς 20 χρόνια. Οι οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες ενός εμπάργκο (ακόμη και αν επιβάλλεται από ελληνικής πλευράς) είναι ορατές ακόμη και σήμερα στην εμπορική δραστηριότητα της Θεσσαλονίκης και των υπολοίπων μεγάλων αστικών κέντρων του ελληνικού βορρά, καθώς η παγκόσμια οικονομική κρίση που ακολούθησε λίγα χρόνια αργότερα, στέρησε τον απαραίτητο χρόνο επούλωσης των «πληγών» που άνοιξαν αιφνιδιαστικά το 1994.
Καλώς ή κακώς, οι ιστορικοί του μέλλοντος θα κρίνουν. Η βορειοελλαδική ωστόσο οικονομία πήρε την κατιούσα νωρίτερα από το υπόλοιπη ελληνική επικράτεια και ένοιωσε εν μια νυκτί το χαλί να φεύγει κάτω από τα πόδια της, καθώς το είχε απλώσει για τα καλά στα Βαλκάνια.
Αν η ιστορία επαναλαμβάνεται, η φρενήρης ρωσική επενδυτική πρωτοβουλία στην ευρύτερη περιοχή αρχής γενομένης τον Αύγουστο του 2012, ήρθε για αρκετούς ως «μάννα εξ’ ουρανού», αφορμή για να επικαιροποιηθεί η γεωστρατηγική θέση της Μακεδονίας στην Νοτιοανατολική Ευρώπη και οι διαχρονικοί δεσμοί της με ομόθρησκους και όχι μόνο λαούς. Κάπου εκεί, η ευκταία κατά τα άλλα προσέγγιση άρχισε να αδυνατίζει την εξωστρεφή ματιά του βορειοελλαδικού τόξου. Η διαρκής ανησυχία, σημάδι υγείας και αντανακλαστικών των επιχειρηματιών του βορρά, άρχισε να καταλαγιάζει μπροστά στις ορμητικές επενδυτικές διαθέσεις των «αδελφών – ρώσων». Η τουριστική μηχανή στράφηκε δυναμικά προς τη στέπα, οι εξαγωγικές επιχειρήσεις αναζήτησαν μαζικά διέξοδο προς τις αγορές της Μόσχας.
Μέχρι που τα ροδάκινα γύρισαν πίσω, μαζί με τις προσδοκίες για «ταχεία ανάκαμψη»… μέσω Ρωσίας. Τώρα, που το κοντέρ μηδένισε και εκκρεμούν οι ευρωπαϊκές ενισχύσεις, είναι μια ακόμη ευκαιρία να αναστοχαστεί η βορειοελλαδική και όχι μόνο επιχειρηματικότητα για τον προσανατολισμό της. Ακόμη και αν η πρωτογενής παραγωγή σε συνδυασμό με τις εξαγωγές αυξάνουν πιθανώς γρηγορότερα το κατά κεφαλήν εισόδημα της χώρας, χρειάζεται σίγουρα κάποιος χρόνος και ακόμη περισσότερος προγραμματισμός, για να καταλήγουν στον προορισμό τους ανεπιστρεπτί τα ροδάκινα.
Όσο για την μακεδονική γη, σε αυτήν εξακολουθούν να κρύβονται κάτω από τα πλούσια κλαδιά των οπωροφόρων της δέντρων ανεκτίμητοι αρχαιολογικοί θησαυροί παγκόσμιας εμβέλειας. Καθώς οι νταλίκες με τα ροδάκινα διασχίζουν την αρχαία Αμφίπολη στο δρόμο της επιστροφής, έρχονται αντιμέτωπες με τον πραγματικό πλούτο της ελληνικής γης, αυτόν που μπορεί να προσελκύσει εκατομμύρια τουρίστες, να εκτινάξει αναπτυξιακά ολόκληρες περιοχές και να συμβάλει καθοριστικά στο ΑΕΠ της εθνικής οικονομίας, με ή χωρίς τη Ρωσία.
* Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Αξία» (14/8/2014)