Μέσα στη σύγχυση της εποχής είναι παρήγορο το ότι υπάρχουν ερευνητές, ομάδες επιστημόνων και ενδιαφερόμενοι πολίτες που ασχολούνται επισταμένως με τις εξελίξεις στην Ευρώπη. Τα αίτια της σημερινής παρακμής, απογοήτευσης και αμηχανίας έχουν συχνά αναλυθεί, αν και το κύριο ερώτημα γιατί φτάσαμε εδώ, παραμένει αναπάντητο.

.

Σε πρόσφτατη εκδήλωση του ΕΛΙΑΠΕΠ έγινε συζήτηση σχετικά με τις υποθέσεις εξελίξεων στην ΕΕ, με βάση ένα συνθετικό κείμενο που είναι αποτέλεσμα ερευνητικής εργασίας πολλών ευρωπαϊκών ινστιτούτων. (βλ.http://www.eliamep.gr/) . Το νέο σχέδιο υπό τον τίτλο « New Pact for Europe » αποτελεί όντως ένα φιλόδοξο σχέδιο , χαρακτηρίζεται από ανοιχτό πνεύμα και σημειώνουμε ότι γίνεται με καλή ελληνική συμμετοχή (βλ.  http://www.newpactforeurope.eu)

.

Στα πέντε ενδιαφέροντα σενάρια εργασίας (επιστροφή στα βασικά, σταθεροποίηση, φιλόδοξη συνέχιση, άλμα προς τα εμπρός, αλαγή φιλοσοφίας)  θα μπορούσε κανείς να προσθέσει κι άλλα  ή να προτείνει πολλούς συνδυασμούς. Αυτό που έχει σημασία και που ανέδειξε ο δημόσιος διάλογος στην  Αθήνα είναι ότι το κύριο ζήτημα είναι η κατεύθυνση προς την οποία θα κινηθέι η ΕΕ. Οι εξελίξεις στην Ουκρανία αλλά και η δυστοκία με την οποία η ΕΕ αντιμετωπίζει την οικονομική και κοινωνική κρίση πρέπει να μας κάνουν όλους περισσότερο απαιτητικούς. Κι αν ακόμα το «περισσότερη ή λιγότερη Ευρώπη» του τελευταίου σεναρίου εργασίας έχει κουράσει , το αίτημα για μια άλλη Ευρώπη είναι πάντα επίκαιρο.

.

Καταθέτω εδώ τις δικές μου προτάσεις για διευκόλυνση του διαλόγου και παραπέμπω στα πολύ ενδιαφέροντα κείμενα εργασίας του σχεδίου.

.

Η αναγκαιότητα προώθησης της ευρωπαϊκής ενοποίησης ως απάντησης στην βαθιά και συστημική κρίση είναι πασιφανής,  υπό τον όρο όμως της πολιτικής ενοποίησης. Το ζήτημα σήμερα  είναι να δημιουργηθεί μια άλλη Ευρώπη, αφού το υπάρχον θεσμικό οικοδόμημα δεν έχει απάντηση, δεν πείθει, δεν παράγει πλέον πολιτική. Εκφράζει μια κατάσταση πραγμάτων, ακολουθεί μια συγκεκριμένη γραφειοκρατική αντίληψη, αλλά δεν έχει προοπτική. Το εύρος της  οικονομικής κρίσης ανέδειξε την ανάγκη ουσιαστικής αλλαγής των ρόλων ανάμεσα στο κράτος και στις αγορές, ανάμεσα στην ίδια την ΕΕ και τα κράτη-μέλη, ανάμεσα  στους θεσμούς  και στις δημόσιες πολιτικές.  Δεν πρόκειται μόνο για το γνωστό «δημοκρατικό έλλειμμα», οι όροι του παιχνιδιού χρειάζονται ουσιαστική επανεξέταση.

.

.

10 προτάσεις για τη νέα Ευρώπη: Προτείνεται η αναπλαισίωση της ευρωπαϊκής ενοποίησης με πρόταξη της πολιτικής διάστασης, περαιτέρω ενίσχυση  της οικονομικής ενοποίησης και δημιουργία νέων συνεργειών για εξοικονόμηση πόρων που θα διατεθούν για ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης,  τη βιώσιμη και ισότιμη ανάπτυξη.

.

Με άλλα λόγια τη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας (ΕΟ) νέου τύπου, δηλ. «ομοσπονδίας κρατών-εθνών» (Ζακ Ντελόρ) που  αλλάζει  τα θεσμικά, νομικά, κλπ, δεδομένα της ΕΕ και λειτουργεί  ενισχυτικά, σαν προωθημένος πόλος συσπείρωσης με κράτη-μέλη που επιθυμούν να δράσουν από κοινού σε όλους τους τομείς. Η ΕΟ θα είναι μια σαφής πολιτική απάντηση στη σημερινή δυσμενή συγκυρία και θα αλλάξει τα πολιτικά δεδομένα στην ίδια την ΕΕ, αλλά και στο διεθνές πεδίο γενικότερα. Θα προκύψουν φυσικά προβλήματα  και επιφυλάξεις, αλλά  αυτά  υπάρχουν και σήμερα.

.

1. Η σημερινή ευρωζώνη να αποτελέσει τον αρχικό πυρήνα μιας νέου τύπου Πολιτικής Ένωσης, μιας Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας (ΕΟ). Η  ΕΟ αποτελεί το σύγχρονο πλαίσιο της ευρωπαϊκής δημοκρατίας, έχει ξεχωριστή Συνθήκη που θα τεθεί στην κρίση των πολιτών με κοινό δημοψήφισμα. Η ΕΟ στηρίζεται στα κράτη-μέλη της και είναι ανοιχτή στην είσοδο άλλων μελών.

.

2 Η ΕΟ έχει δικό της προϋπολογισμό και αναπτύσσει αμέσως κοινή εξωτερική, αμυντική και μεταναστευτική πολιτική.

.

3. Η σημερινή ΟΝΕ ολοκληρώνεται στα πλαίσια της ΕΟ με κοινή δημοσιονομική πολιτική, κοινή φορολογία και υπαγωγή της ΕΚΤ στον έλεγχο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

.

4. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ψηφίζει  χωριστά για θέματα προϋπολογισμού της ΕΟ, με συμμετοχή των ευρωβουλευτών των κρατών-μελών της.

.

5.  Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποτελεί την Ευρω-Κυβέρνηση της ΕΟ και συνέρχεται χωριστά για τα σχετικά με την ΕΟ θέματα. Ο Πρόεδρος της Ευρ. Επιτροπής διορίζεται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

.

6. Το σημερινό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και το Συμβούλιο Υπουργών ακολουθούν την ανάλογη δομή.

.

7. Η ΕΟ αναπτύσει κοινές πολιτικές σε όλα τα επίπεδα, διαθέτοντας τα αντίστοιχα οικονομικά μέσα.

.

8 Η ΕΟ θα λειτουργεί αθροιστικά και δυναμικά  μέσα στην ήδη υπάρχουσα ΕΕ, θα δημιουργήσει τεράστιες δυνατότητες  για οικονομίες κλίμακας (π.χ.  φορολογία, εξωτερική πολιτική, αμυντικές δαπάνες), θα ενισχύσει την ευρωπαϊκή ενοποίηση και θα δώσει ένα σαφές πολιτικό μήνυμα στον υπόλοιπο κόσμο.

.

9 Η ΕΟ θα λειτουργεί στη βάση των αρχών της δημοκρατίας, της ισοτιμίας, αλληλεγγύης, της βιώσιμης και ισότιμης ανάπτυξης και της κοινοτικής προτίμησης.

.

10 Η ΕΟ θα επιδιώξει τη δημιουργία ενός δικαιότερου κόσμου, για την προώθηση της ειρήνης, του κράτους δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θα θέσει σαν στόχο την εκλογίκευση του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματιος με κανόνες και αρχές που διασφαλίζουν δικαιοσύνη, διαφάνεια και βιώσιμη ανάπτυξη προς όφελος όλων των λαών.