Το κόμμα ως μεταμνημονιακός οργανισμός

Αλέξανδρος Φιλιππίδης 11 Ιουλ 2014

Στην εποχή ‘εκείθεν του μνημονίου’ ένα υγιές νέο κόμμα πρέπει να αναδειχθεί σε δύναμη μεταρρυθμιστικής πρωτοπορίας, σε ‘κόμμα εμπροσθοφυλακής’. Η Δημόσια Διοίκηση και η μεταρρύθμιση αυτής θα είναι το προνομιακό αντικείμενο, ο τομέας εξειδίκευσης, η ‘ειδικότητα’ του μεταμνημονιακού κόμματος, ως πολιτικού οργανισμού που συμβάλλει στη διακυβέρνηση και όχι στην αντιπολιτευτική διαμαρτυρία.Το νέο κόμμα δεν πιστεύει σε πολιτικές ήπιας προσαρμογής, πιστεύει σε τομές. Δεν θέλουμε αναλύσεις ούτε «λύσεις», θέλουμε τομές.

.

.

Το  νέο κόμμα προτείνει μια σειρά από νέες μεθόδους, όχι μια ποσοτική μεταβολή αλλά μια ‘μεταβολή υποδείγματος’, μια αλλαγή στη μέθοδο. Θα κάνουμε πια τα πράγματα αλλιώς:

.

    .

  • ‘Τριβωνιανός’, δηλαδή πρόγραμμα κατάργησης όλων των παλαιών νόμων και θέσπιση νέων, απλών. Ο Ιουστινιανός έμεινε στην ιστορία γιατί ανέθεσε την κωδικοποίηση και την επαναδιατύπωση της δαιδαλώδους Ρωμαϊκής νομοθεσίας στον Τριβωνιανό, κι ας θαυμάζουν στις μέρες μας οι τουρίστες την Αγιά-Σοφιά κι όχι τους νέους νόμους που αποτέλεσαν την βάση για όλα τα Ιουστινιάνεια επιτεύγματα! Σχηματικά ας πούμε όχι στη χαρά του δικηγόρου, ναι στη χαρά του πολίτη, όπου τελικά και ο δικηγόρος ως πολίτης θα ζήσει καλύτερα. Προσπαθήστε να διαβάσετε τον νόμο για τις αλλαγές στο ΕΣΥ και τον ΕΟΠΥΥ, ή τους μεταρρυθμιστικούς νόμους Μητσοτάκη, π.χ. τον νόμο «Διοικητικές απλουστεύσεις – Καταργήσεις, Συγχωνεύσεις Νομικών Προσώπων και Υπηρεσιών του Δημοσίου Τομέα – Τροποποίηση διατάξεων Π.Δ. 318/1992 (Α΄ 161) και λοιπές ρυθμίσεις»: παραπέμπουν σε εκατό άλλους νόμους και διατάξεις και σε απλά Ελληνικά δεν διαβάζονται. Άρα, όποτε ψηφίζεται νέος νόμος θα ενσωματώνει την προηγούμενη νομολογία ή θα την καταργεί, με στόχο να έχουμε έναν (1) νόμο εν ισχύι για κάθε υπουργείο.
  • .

.

    .

  • Τάχιστη απονομή δικαιοσύνης. Μαζί με το πρόγραμμα ‘Τριβωνιανός’, το πρόγραμμα ‘Αριστείδης’, δηλαδή πιο πολλοί δικαστικοί (άρα αύξηση δημοσίων υπαλλήλων, όπου χρειάζεται, και όχι τυφλή ‘κινητικότητα’ η οποία καταλήγει να είναι ‘υπερκινητική στασιμότητα’), ένας δικαστής ή ένα δικαστικό σώμα για κάθε υπόθεση, πλήρης μηχανογράφηση με όλα τα αρχεία ηλεκτρονικά, και ανώτατο επιτρεπόμενο όριο διάρκειας μιας υπόθεσης, άλλως τελεσιδικεί υποχρεωτικά κατά τον τελευταίο βαθμό όπου υπήρξε απόφαση. Επίσης, πριμοδότηση εξωδικαστικού συμβιβασμού, με επιβολή ‘πέναλτι’, ειδικής εισφοράς-τέλους, για τον μη εξωδικαστικό συμβιβασμό. Άρα σημαντικά υψηλότερο δικαστικό κόστος ως αντικίνητρο για τη χρήση της δικαστικής οδού.
  • .

.

    .

  • Αποκέντρωση στη λήψη αποφάσεων πρόσληψης προσωπικού και διαχείρισης πόρων ανά υπηρεσία (Πρόγραμμα ‘Καποδίστριας’, το δεύτερο σκέλος της ημιτελούς, ‘μετέωρης’ μεταρρύθμισης του Αλέκου Παπαδόπουλου που ποτέ δεν ακολούθησε τον αυτοδιοικητικό ‘Καποδίστρια’, ελέω, τότε, Οτσαλάν!). Κάθε διεύθυνση υπουργείου και κάθε ΔΕΚΟ και κάθε Πανεπιστημιακό τμήμα και κάθε δήμος διαχειρίζονται αυτόνομα τα κονδύλια που έχουν εγκριθεί για τη λειτουργία τους και στο τέλος του έτους ‘δίνουν λογαριασμό’.  Ακόμα καλύτερα, συγκεντρώνουν οι ίδιοι οι αυτόνομοι φορείς κονδύλια, π.χ. από σωστή διαχείριση της περιουσίας τους τα Πανεπιστήμια ή από τοπικό φόρο/τέλος ακινήτων (αντί του ΕΝ.Φ.Ι.Α) οι Δήμοι. Υπέρβαση του προϋπολογισμού τους, υπό τη μορφή οφειλών προς τρίτους δεν αναγνωρίζεται από το κεντρικό κράτος και οδηγεί σε αρνητική αξιολόγηση με συνέπειες για τους υπαλλήλους κάθε υπηρεσίας. Ταυτόχρονη κεντρική on-line στενή παρακολούθηση των πραγματοποιούμενων δαπανών κάθε υπηρεσίας, μέσω ηλεκτρονικής μηχανογράφησης, ώστε να εξασφαλίζεται η ορθή χρήση του δημοσίου χρήματος και να αποτρέπεται ο ‘εκτροχιασμός’ των ανά υπηρεσία προϋπολογισμών.
  • .

.

    .

  • ‘Ντόμινο’ υπηρεσιών υπουργείων (Πρόγραμμα ‘Κλεισθένης’). Μία προς μία οι διευθύνσεις των υπουργείων κλείνουν, έστω ένα προς ένα τα τμήματά τους, και ξανανοίγουν κλιμακωτά. Κατά την προετοιμασία αυτής της σάρωσης, έχουμε προσδιορίσει τις περίφημες οργανικές, δηλαδή τις απολύτως απαραίτητες, θέσεις υπαλλήλων και έχουμε προχωρήσει στις απαραίτητες προσλήψεις, όχι μέσω ΑΣΕΠ αλλά μέσω εταιρειών συμβούλων οι οποίες, σε ειδικά προς τούτο συμβούλια (ΣΕΠ: «Συμβούλια Επιλογής Προσωπικού») υπό την εποπτεία του ΑΣΕΠ, με συμμετοχή διαπρεπών Ελλήνων του εξωτερικού και ξένων, κρίνουν ένα προς ένα τα βιογραφικά που υποβάλλονται και οργανώνουν συνεντεύξεις των προεπιλεγέντων υποψηφίων της λεγόμενης ‘βραχείας λίστας’ για κάθε θέση. Δηλαδή, κάθε υπάλληλος προσλαμβάνεται σαν να επρόκειτο για μια δύσκολη, ιδιωτική εταιρεία. Προφανώς μπορούν και οι παλιοί υπάλληλοι να επαναπροσληφθούν, μέσα από τις ίδιες διαδικασίες, οι οποίες και καθίστανται μόνιμος τρόπος επιλογής προσωπικού. Με τον ίδιο τρόπο γίνονται και οι προαγωγές, πάντα μέσω των ΣΕΠ. Κάθε θέση που προκηρύσσεται είναι ανοιχτή και σε ‘εξωτερικούς’ υποψηφίους οι οποίοι δεν είναι ήδη ΔΥ της ίδιας διεύθυνσης. Άρα, όπως ήδη γίνεται στα Πανεπιστήμια, καταργούνται οι αυτόματες προαγωγές, χωρίς προκήρυξη θέσης και ανοιχτή διαγωνιστική διαδικασία επιλογής προσώπου για την πλήρωσή της. Το ‘ντόμινο’ αυτό πρέπει να ξεκινήσει από τον πλέον νευραλγικό τομέα, αυτόν της συλλογής εσόδων, δηλαδή κατάργηση των ΔΟΥ και επαναστελέχωση. Με την επανεκκίνηση όλων των δημοσίων υπηρεσιών παρακάμπτεται και το κώλυμα με την συνταγματική επιταγή της μονιμότητας των υπαλλήλων, μέχρι τουλάχιστον το σύνταγμα και προς τούτο να αναθεωρηθεί. Κι αν αυτό ακούγεται πολύ δύσκολο, ας ξεκινήσει πιλοτικά και κυρίως ας μη γίνει ποτέ όπως στην ΕΡΤ: πρώτα στελεχώνουμε τον νέο φορέα και μετά καταργούμε τον παλιό.
  • .

.

Συνολικά, επομένως, προτείνονται τέσσερα βασικά προγράμματα αναδιάρθρωσης-ανασυγκρότησης της Δημόσια Διοίκησης, κάτι σαν ‘τέσσερεις κινήσεις’, για να θυμηθούμε τον Φουριέ (!), δηλαδή Καποδίστριας, Τριβωνιανός, Αριστείδης, Κλεισθένης, όπως αυτά περιγράφηκαν παραπάνω (και από τα αρχικά τους, το γενικό σχέδιο ‘Κα.Τ.Α.Κλεις’, Κατακλείς, δηλαδή η κατακλείδα, το τέλος της παλαιάς Δημόσιας Διοίκησης και η συγκρότηση της καινούριας από το μηδέν).

.

Έχουμε ένα παλιό, διεφθαρμένο, αγκυλωμένο κράτος. Αυτό το κράτος παρακράτησε!

.

Μέχρι να φτιάξουμε νέο κράτος θα παραμένουμε δεσμώτες του μνημονίου, πάντοτε στο όριο μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας, πάντα ο πιο αδύναμος κρίκος, έτοιμοι να ξανακυλήσουμε και να υποτροπιάσουμε στην πρώτη όξυνση της κρίσης και σε κάθε επόμενη κρίση. Γι’ αυτό χρειάζεται κάτι πολύ περισσότερο από μια οριακή εκπλήρωση υποχρεώσεων προς δανειστές.

.

Όλα όσα προτείνονται παραπάνω αποτελούν αυτό το ‘περισσότερο’ και συνιστούν ό,τι ονομάζουμε πολιτικά Νέο Ριζοσπαστισμό ή Ριζοσπαστικό Κέντρο. Είναι ο πολιτικός χώρος του μαξιμαλισμού, δηλαδή της επιδίωξης ακραίων, δραστικών αλλαγών, ο οποίος όμως ταυτόχρονα λέει όχι στην υπερβολή, την απλούστευση, την παραφορά, τον λαϊκισμό, δηλαδή εν τέλει λέει όχι στο ‘άσπρο-μαύρο’, όχι στην κοκορομαχία και το κράτος-λάφυρο. Στην πολιτική πρέπει, όσο κι αν αυτό ακούγεται παράδοξο, να κυριαρχεί το γκρίζο – με την καλή έννοια. H πολιτική μεθοδολογική αλήθεια είναι γκρίζα, όχι άσπρη ή μαύρη. Άρα ριζοσπαστισμός στις επιδιώξεις αλλά μετριοπάθεια στον τρόπο, στον τόνο, στο ύφος του πολιτεύεσθαι.

.

Το όραμα του νέου, μεταμνημονιακού κόμματος για Δικαιοσύνη, Παιδεία, Εργασία, δεν είναι παρά ένα όραμα ισονομίας και ίσων ευκαιριών/δικαιωμάτων.

.

Τέτοια ισότητα εξασφαλίζει μόνο μια άριστη Δημόσια Διοίκηση, η οποία θα μας ταράζει στη νομιμότητα, όχι στη γραφειοκρατία.

.

Τέτοια ισότητα εξασφαλίζει ένα κράτος όχι επειδή δημιουργεί θέσεις εργασίας, αλλά επειδή τις αφήνει να δημιουργηθούν.

.

Τέλος, τέτοια ισότητα εξασφαλίζεται με τον αυστηρό διαχωρισμό κυβέρνησης-κράτους, όπου οι κυβερνήσεις πέφτουνε αλλά το κράτος μένει!

.

Σχηματικά, θέλουμε μια διοίκηση που να μπορεί να λειτουργήσει για οκτώ μήνες χωρίς κυβέρνηση, όπως πρόσφατα στο Βέλγιο.

.

Χωρίς τέτοια άριστη διοίκηση, ανάπτυξη και κατακόρυφη μείωση της ανεργίας ποτέ δεν θα έλθει. Για τέτοιου είδους ‘bottom-up’ (από τα κάτω προς τα πάνω) ανάπτυξη, δηλαδή για υγιή αειφόρο ανάπτυξη μέσω πολλών μικρών και μεσαίων επενδύσεων χρειάζεται δημόσια διοίκηση, όχι πρωθυπουργικές δημόσιες σχέσεις, όχι στρατηγικές συμφωνίες με Κινέζους και άλλους. Αυτές στην καλύτερη περίπτωση θα αποτελέσουν το κερασάκι στην τούρτα ή ‘πίτα’ της ευρύτερης αναπτυξιακής διαδικασίας.

.

Όσο δεν αναδιαρθρώνουμε την Δημόσια Διοίκηση, θα αναγκαζόμαστε να αναδιαρθρώνουμε το δημόσιο χρέος, ξανά και ξανά. Μια αποστολή θα έχει κάθε κυβέρνηση και κάθε κόμμα στη μεταμνημονιακή εποχή: όχι να αλλάξει το κράτος, αλλά να το ξαναφτιάξει από την αρχή.