Τσερνομπιλ, το σκληρό πρόσωπο της ΕΣΣΔ

Γιώργος Πιέρρος 29 Απρ 2013

27 χρόνια πριν, αντιδραστήρας νο.4, ξημερώματα, μια έκρηξη σκορπά θανατηφόρα ραδιενέργεια. Εκείνο το βράδυ μόνο όσοι ζούσαν τον όλεθρο και η σοβιετική ηγεσία γνώριζαν το τραγικό συμβάν. Ευτυχώς οι μετρητές ραδιενέργειας στο αντίπαλο δέος, τον δυτικό κόσμο χτυπούσαν κόκκινο, δείχνοντας με ακρίβεια τι είχε συμβεί και που, διαλύοντας έτσι το καταστροφικό πέπλο μυστικότητας, που χρησιμοποίησε το ολοκληρωτικό καθεστώς για να αποκρύψει τις βαρύτατες ευθύνες του και το σκληρό του πρόσωπο. Λίγο αργότερα επίσημα, η ΕΣΣΔ αναγνωρίζει το πυρηνικό ατύχημα. Αδιανόητα λάθη κατά την διάρκεια δοκιμών στον αντιδραστήρα και αδιανόητοι χειρισμοί, σχηματίζουν ένα σκηνικό καταστροφής και πανικού.

Χιλιάδες θάνατοι από καρκίνο ή από την άμεση επαφή από την ακτινοβολία έρχονται στην επιφάνεια, τα ράφια με κονσέρβες αδειάζουν υπό τον φόβο τροφών που έχουν προσβληθεί από την ραδιενέργεια, ανακοινώσεις για πιθανές τερατογεννέσεις κατακλύζουν τον τύπο και γίνονται φόβητρο των γονέων με συνέπεια εκατοντάδες εκτρώσεις.

Πριν το Τσερνομπίλ έχουν καταγραφεί 25 μικρής ή μεσαίας σημαντικότητας ατυχήματα, με πρώτο εκείνο που συνέβη στον Καναδά το 1952, τελευταία δραματική σελίδα στην ιστορία των πυρηνικών ατυχημάτων έμελλε να γραφτεί στην μακρινή Φουκοσίμα της Ιαπωνίας το 2011, κανείς ωστόσο δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι θα είναι η τελευταία για την ανθρωπότητα αν δεν έρθει το τέλος χρήσης πυρηνικής ενέργειας και η αντικατάσταση της από άλλες εναλλακτικές μορφές ενέργειας, φιλικές στο περιβάλλον και τον άνθρωπο.

Η Σοβιετική Ένωση έδειξε το ολοκληρωτικό της πρόσωπο με την προσπάθεια της να αποκρύψει την παγκοσμίου μεγέθους αυτή τραγωδία, την χαμηλή αξία που είχε η ανθρώπινη ζωή και τα δικαιώματα στο εσωτερικό της. Έγινε πλέον σαφές το σκοτάδι που περιέβαλλε το καθεστώς, η έλλειψη ελευθερίας, ο πλήρης έλεγχος του τύπου και της πληροφορίας η καταστροφική δυνατότητα του να διαμορφώνει εκείνο την ¨πραγματικότητα¨.

27 χρόνια μετά το Τσερνομπίλ στέλνει δύο επίκαιρα μηνύματα: ¨ Δεν υπάρχει ασφαλής μορφή χρήσης της πυρηνικής ενέργειας¨, ¨Δεν υπάρχει σεβασμός στην ανθρώπινη ζωή, σε κανένα ολοκληρωτικό καθεστώς πέρα και έξω από την δημοκρατία¨ Ο ολοκληρωτισμός κάθε απόχρωσης ήταν, είναι και θα είναι ολέθριος για τον άνθρωπο, το περιβάλλον, το μέλλον…