Ανιχνεύοντας μια πανδημία: Το παρόν και το δύσκολο μέλλον

Μιχαήλ Σ Κούρκουλος 27 Μαρ 2020


 Υπάρχει μια παλιά Κινέζικη κατάρα, που λέει “Σου εύχομαι να ζεις σε ενδιαφέροντες καιρούς”. Σαν να μη μας έφταναν τα υπόλοιπα προβλήματα που έχουν προκαλέσει στην Ελλάδα διεθνείς συγκυρίες όπως η οικονομική κρίση και η μετανάστευση, ήρθε η κατάρα του Κορωνοϊού για να κάνει τις ζωές μας όσο πιο ενδιαφέρουσες γίνεται.

Στο θέμα του Κορωνοϊού, τη στιγμή που το κράτος αντιδρά με πρωτοφανή για τη χώρα υπευθυνότητα, υπάρχουν πολλοί συμπολίτες μας που παρουσιάζουν συμπεριφορά στα όρια της εγκληματικής ανευθυνότητας. Η μόνη λογική εξήγηση είναι ότι δεν έχουν καταλάβει ότι η πανδημία μας αφορά όλους, και μπορεί να μας επηρεάσει όλους, άμεσα ή έμμεσα, ανεξαρτήτως ηλικίας. 

Ως τώρα ξέρουμε ότι ο SARS-COV-2 είναι μια νέα μετάλλαξη ενός παλιού ιού. Οι μεταλλάξεις στους ιούς είναι συχνό φαινόμενο, γι? αυτό κάθε χρόνο έχουμε επιδημίες, αφού ακόμα και ο πασίγνωστος ιός της γρίπης αλλάζει συνεχώς. Ξέρουμε επίσης ότι είναι φυσική μετάλλαξη και δε δημιουργήθηκε σε εργαστήριο, όπως φαίνεται από τις τυχαίες μεταλλάξεις στο DNA του. 

Η διαφορά του από άλλους ιούς που έχουν προκαλέσει μεγάλες επιδημίες στο παρελθόν, και ο λόγος που είναι τόσο επικίνδυνος για την παγκόσμια υγεία, είναι η ψηλή μεταδοτικότητά του, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι πολλοί φορείς του εμφανίζουν ελάχιστα ή καθόλου συμπτώματα. Επιδημίες ιών που προκαλούν σοβαρά συμπτώματα σε σύντομο χρόνο από την επαφή με τον ιό, αναγνωρίζονται εύκολα και αντιμετωπίζονται με μέτρα καραντίνας των πασχόντων. Στην περίπτωση του Κορωνοϊού, για κάθε άτομο που εμφανίζει συμπτώματα, υπάρχουν άλλα 4 που μεταδίδουν τον ιό χωρίς να ξέρουν ότι είναι φορείς. Αυτό σημαίνει ότι μέτρα καραντίνας, μπορεί να αποτρέψουν τη διασπορά του ιού. Η προσπάθεια είναι να επιβραδυνθεί η διασπορά.

Η μοναδική λύση για την εξάλειψη τη πανδημίας είναι η ανοσοποίηση του πληθυσμού. Αυτή μπορεί να γίνει με δυο τρόπους, είτε με τεχνητή προληπτική ανοσοποίηση, με εμβόλιο συγκεκριμένα κατά του Κορωνοϊού, ή με φυσική νόσηση. 

Γίνονται ήδη προσπάθειες από χώρες όλου του κόσμου να παραχθούν εμβόλια, δυστυχώς όμως πρόκειται για χρονοβόρα διαδικασία που αναμένεται να διαρκέσει τουλάχιστον 12 μήνες. Και για να προλάβουμε τους συνωμοσιολόγους, ο λόγος δεν είναι για να ξεκάνουμε τον πληθυσμό, αλλά ακριβώς το αντίθετο, να είναι τα εμβόλια ασφαλή για τον ανθρώπινο οργανισμό, και να μην δημιουργήσουν παρενέργειες, επιπλοκές όπως αλλεργίες, και θανάτους.

Το συμπέρασμα είναι ότι ο Κορωνοϊός ήρθε για να μείνει τουλάχιστον για ένα έτος, και αν θέλουμε να επιζήσουμε εμείς και τα αγαπημένα μας πρόσωπα, θα πρέπει ν αλλάξουμε τον τρόπο ζωής μας. Ο λόγος είναι απλός. Τα μέτρα καραντίνας καταστρέφουν την οικονομία και τον παραγωγικό ιστό. Όχι μόνο δεν παράγουμε εισόδημα, και δε μπορούμε να πληρώσουμε φόρους στο κράτος, ώστε με τη σειρά τους να μπορούν να πληρωθούν γιατροί νοσηλευτές κτλ, μετά από λίγο καιρό απαραίτητες υπηρεσίες όπως η παραγωγή και διανομή φαγητού μπορεί να επηρεαστούν και να παρατηρηθούν ελλείψεις τροφίμων που θα οδηγήσουν σε κοινωνική αναταραχή. Άρα η μόνη λύση είναι να αλλάξουμε τον τρόπο ζωής μας, ώστε κάνοντας βίωμα τα μέτρα κοινωνικής απομάκρυνσης, και χρησιμοποιώντας τις νέες τεχνολογίες για να αντικαταστήσουν την φυσική επαφή όπου είναι δυνατόν, μειώνουμε τη διασπορά του ιού. Και πάλι πιθανώς να χρειάζονται μικρές περίοδοι καραντίνας εφόσον υπάρχουν εξάρσεις, αλλά τουλάχιστον δε θα έχει παραλύσει εντελώς η κοινωνία και η οικονομία.

Η μεγαλύτερη απειλή αυτή τη στιγμή, στο σχέδιο καθυστέρησης της διάδοσης της νόσου είναι η κόπωση της κοινωνίας στα μέτρα κοινωνικής απομάκρυνσης, και η μαζική ανυπακοή. Κάτι τέτοιο θα οδηγούσε σε απότομη μαζική διασπορά της νόσου σε έναν μη ανοσοποιημένο πληθυσμό, με αποτέλεσμα την εμφάνιση ενός τεράστιου αριθμού κρουσμάτων, εφάμιλλου των αριθμών που βλέπουμε σε Ιταλία και Ισπανία. 

Το ιδανικό σενάριο δεν είναι ότι δε θα υπάρξουν καθόλου θύματα από τον Κορωνοϊό. Είναι λυπηρό, αλλά δεδομένο, ότι παρά τις προσπάθειές μας κάποιοι υπερήλικες και άτομα που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες θα έρθουν σ επαφή με τον ιό, θα νοσήσουν βαθιά, και δυστυχώς θα καταλήξουν. Εφόσον όμως κάνουμε όλοι το χρέος μας, η διασπορά της νόσου, αντί να γίνει σε πάρα πολλά άτομα σε μικρό χρονικό διάστημα, θα είναι αργή σε βάθος χρόνου. Συνεπώς αυτοί οι ασθενείς θα προσέρχονται στα νοσοκομεία σε χαμηλούς αριθμούς, δίνοντας σε ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό να τους παρέχουν τις καλύτερες δυνατές υπηρεσίες, με τις καλύτερες πιθανότητες επιβίωσης και θεραπείας, χωρίς να μπαίνει σε κίνδυνο η υγεία του προσωπικού, ώστε να μπορούν να φροντίζουν και τους επόμενους που θα ασθενήσουν. Παράλληλα, κι επειδή δεν εξαφανίζονται όλες οι υπόλοιπες ασθένειες για όσο διαρκεί η πανδημία, θα μπορούν τα νοσοκομεία να θεραπεύουν ανθρώπους που παρουσιάζουν άλλα προβλήματα υγείας. 

Κι επειδή υπάρχουν κι αυτοί που θεωρούν υπερβολικές όλες αυτές τις αντιδράσεις, που λόγω νέας ηλικίας και καλής κατάστασης υγείας θεωρούν ότι δε θα έχουν πρόβλημα με τον ιό που ξεκάνει γερόντια, υπάρχει και το ΕΦΙΑΛΤΙΚΟ σενάριο, που όμως δεν είναι τίποτε άλλο από την καθημερινή κατάσταση που ζει σήμερα η Ιταλία η οποία πλησιάζει τους 1000 θανάτους από Κορωνοϊό ανά ημέρα, έχοντας ένα σύστημα υγείας πολλές φορές καλύτερο από το ελληνικό ΕΣΥ. Όσο θα αυξάνονται λοιπόν τα κρούσματα που καταλήγουν στα νοσοκομεία, τόσο θα αυξάνεται η πίεση στο ΕΣΥ. Οι Μονάδες Εντατικής Θεραπείας θα γεμίσουν σύντομα, και οποιοσδήποτε διαθέσιμος χώρος θα χρησιμοποιείται για νοσηλεία ασθενών με Κορωνοϊό. Μετά από λίγες μέρες θα αρχίσει να πάσχει το προσωπικό.


Μάλιστα επειδή το ΕΣΥ είναι γερασμένο, πολλοί ανήκουν ήδη σε ευπαθείς ομάδες. Λόγω εξάντλησης και υπερέκθεσης στον ιό, πολλοί θα ασθενήσουν, και δεν είναι σπάνιο σε Κίνα και Ιταλία να πεθαίνουν γιατροί και νοσηλευτές. Τα κενά στις μάχιμες θέσεις αναγκαστικά θα αναπληρωθούν από άτομα χωρίς εξειδίκευση και χωρίς εμπειρία, μειώνοντας ακόμα περισσότερο την πιθανότητα επιβίωσης των ασθενών. Υπάρχει σαφής κίνδυνος νοσοκομεία της επαρχίας να καταρρεύσουν και να μην έχουν το προσωπικό για να λειτουργήσουν με ασφάλεια. Η πλήρης κατάληψη όλων των χώρων του νοσοκομείου από ασθενείς με Κορωνοϊό θα σημαίνει ότι οποιοσδήποτε ευπαθής ασθενής εισαχθεί για άσχετο λόγο σε νοσοκομείο, θα είναι εξ ορισμού καταδικασμένος να νοσήσει και να κινδυνεύσει να χάσει τη ζωή του. Ούτε οι νέες ηλικίες θα είναι ασφαλείς σ ένα τέτοιο σενάριο. Τα τροχαία και παθήσεις όπως η σκωληκοειδίτιδα, που είναι παθήσεις των νέων ηλικιών με τη σωστή θεραπεία θεραπεύονται εύκολα, δε θα μπορούν ν αντιμετωπιστούν λόγω κατάρρευσης των νοσοκομείων και θα ισοδυναμούν με θανατική καταδίκη. Και ενώ λέμε πάντα ότι ο ίδιος ο ιός είναι επικίνδυνος σε ευπαθείς ομάδες, τελικά βλέπουμε ότι προσβάλλει και νέα μη ευπαθή άτομα, με πολλά παραδείγματα υγιέστατων ατόμων ηλικίας 20 με 30 ετών που κατέληξαν από τη νόσο.

Η πανδημία του Κορωνοϊό είναι η μεγαλύτερη απειλή που έχει αντιμετωπίσει το ανθρώπινο είδος μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Έχουμε όλοι την υποχρέωση να φερθούμε υπεύθυνα, να ακολουθήσουμε διαφορετικό τρόπο ζωής ώστε να προστατεύσουμε τα αγαπημένα μας άτομα. Οτιδήποτε άλλο είναι εγκληματικά ανεύθυνη αντικοινωνική συμπεριφορά, και με βάση την πρόσφατη νομοθεσία διώκεται ποινικά και πρέπει να καταγγέλλεται για την ασφάλεια όλων.