Εμβολιασμός και κοινωνική ανηπακοή- οι επιφυλακτικές θεωρήσεις των σκεπτικιστών

Γιώργος Ουρανός 03 Φεβ 2022

ΜΙΑ ΦΟΝΙΚΗ ΠΑΝΔΗΜΙΑ ΠΡΙΝ 100 ΧΡΟΝΙΑ Η τελευταία ιστορική φονική πανδημία ήταν εκείνη της’’ Ισπανικής γρίπης’’ που εμφανίστηκε το 1918 στη λήξη του Α΄παγκόσμιου πολέμου. Κατά τις εκτιμήσεις της εποχής , η πανδημία ,μέτρησε από 17 ως και 50 εκατομμύρια νεκρούς , σε ένα παγκόσμιο πληθυσμό των 1,8 δισεκατομμυρίων ανθρώπων! Σκεφτόμαστε πόσο τεράστιος θα ήταν αυτός ο αριθμός των νεκρών άν τον αναγάγουμε στον σημερινό παγκόσμιο πληθυσμό που είναι τετραπλάσιος του 1918 καθότι σήμερα αριθμεί 7,96 δισεκατομμύρια ανθρώπους!

Η ΤΩΡΙΝΗ ΦΟΝΙΚΗ ΕΠΙΔΡΟΜΗ Η Πανδημία μόλις συμπλήρωσε τα δύο χρόνια της ταλαιπωρίας και της απειλής θανάτου της Διεθνούς κοινότητας .Ήδη η ανθρωπότητα έχει υπερβεί τα 5,7 εκατομμύρια αποθανόντων συνανθρώπων μας σύμφωνα με τις επίσημες καταγραφές των χωρών κυρίως του δυτικού κόσμου αλλά και της Ρωσίας και της Κίνας . Όμως κατά τις εκτιμήσεις διεθνών ανθρωπιστικών οργανισμών ο αριθμός των θυμάτων ανέρχεται σε πολύ μεγαλύτερους αριθμούς ,που φτάνουν ίσως και στο διπλάσιο !

ΑΔΥΝΑΜΙΑ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΤΩΝ ΘΑΝΑΤΩΝ Εκτιμάται ότι οι χώρες με τους πολύ μεγάλους πληθυσμούς της νοτιοανατολικής Ασίας , εξ αιτίας κυρίως της κατάστασης της υπανάπτυξης στην οποία βρίσκονται , όπως το Πακιστάν των 221 εκατ. ,η Ινδία του 1,4 δισεκατομμυρίου ,το Μπαγκλαντές των 166 εκατ. , η Ινδονησία των 273 εκατ. ,οι Φιλιππίνες των 110 εκατ. , όπως επίσης της Αφρικής όπως η Νιγηρία των 206 εκατ. ,το Κονγκό των 93 εκατ. η Αιθιοπία των 115 εκατ. ,αλλά και της Λατινικής Αμερικής όπως η Βραζιλία των 213 εκατ. , αδυνατούν να καταγράψουν τον πραγματικό αριθμό των θυμάτων τους .Εκτιμάται πως τουλάχιστον το 50% του παγκόσμιου πληθυσμού βρίσκεται σε αυτή τη κατηγορία ,δηλαδή της αδυναμίας της ακριβούς και της ειλικρινούς καταγραφής των θυμάτων τους.

Ο ΑΓΩΝΑΣ ΔΡΟΜΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΕΜΒΟΛΙΟ Ήδη από την ταυτοποίηση της νόσο , οι φαρμακευτικές εταιρείες επιδόθηκαν σε ένα αγώνα δρόμου για την ανακάλυψη του κατάλληλου εμβολίου το οποίο θα μπορούσε να αναχαιτίσει την τρομερή επέλαση της φονικής πανδημίας. Περίπου 10-11 μήνες από την εμφάνιση της νόσου οι φαρμακευτικές εταιρείες , εμφάνισαν τα πρώτα τους εμβόλια .Η παγκόσμια κοινότητα περίμενε με μεγάλη αγωνία το πως θα κατάφερνε να εμβολιαστεί . Τους πρώτους μήνες , οι χώρες επιδόθηκαν σε διαπραγματεύσεις για το πώς θα εξασφάλιζαν τον απαιτούμενο αριθμό εμβολίων για τους πολίτες τους .Οι ανεπτυγμένες χώρες της Δύσης προηγούνταν σε δυνατότητες προμήθειας των εμβολίων , έναντι των φτωχών χωρών της Αφρικής ,της Ασίας ,αλλά και της Λατινικής Αμερικής που αδυνατούσαν να χρηματοδοτήσουν τις όντος πολύ μεγάλες δαπάνες της προμήθειας των εκατομμυρίων δόσεων των εμβολίων. Οι εμβολιασμοί ξεκίνησαν με γοργούς ρυθμούς στις ανεπτυγμένες χώρες , και με χαμηλότερους στις αναπτυσσόμενες και υπανάπτυκτες.

Η ΑΝΑΠΑΝΤΕΧΗ ΕΞΕΛΙΞΗ Όμως αρκετά γρήγορα συνέβη κάτι το αναπάντεχο ! Εμφανίστηκε ένα κλίμα αμφισβήτησης του εμβολιασμού.Το κλίμα αυτό καταγράφηκε αρχικά στις χώρες της Βαλκανικής αλλά και της κεντρικής Ευρώπης και γρήγορα επεκτάθηκε παντού όπου υπήρχε η δυνατότητα άμεσου εμβολιασμού.Υπήρξαν και υπάρχουν χώρες όπου το κίνημα του αντεμβολιασμού έχει μικρή ως και πολύ μικρή ανταπόκριση.Τέτοιες χώρες είναι : οι ΗΠΑ . ο Καναδάς , η Βρετανία , η Πορτογαλία, η Αυστρία , η Ελβετία , η Μάλτα , η Ισπανία ,η Ισλανδία , οι Σκανδιναυικές χώρες ,η Ιαπωνία και άλλες .Σε αυτές , το ποσοστό των εμβολιασθέντων ανέρχεται σε άνω του 75% .Αντίθετα υπάρχουν χώρες όπου το αντεμβολιαστικό κίνημα είναι πολύ ισχυρό. Για παράδειγμα το ποσοστό των πλήρως εμβολιασθέντων στην Ουκρανία, ανέρχεται σε μόλις στο 20% . Όμοια , στην Βουλγαρία στο 27% , στην Λευκορωσία στο 22% , στη Βοσνία στο 27%. Στη χώρα μας το ποσοστό κρίνεται επίσης χαμηλότερο του μέσου ευρωπαϊκού ποσοστού.

Η ΕΚΠΛΗΞΗ Όπως και στις άλλες Δυτικές χώρες έτσι και στη χώρα μας , η εξέλιξη αυτή των αρνητών του εμβολιασμού αποτέλεσε μια δυσάρεστη έκπληξη. Η αλήθεια είναι ότι τα συμβάντα αυτά πολύ δύσκολα θα μπορούσαν να προβλεφθούν .Ωστόσο η ταυτόχρονη εμφάνιση του φαινομένου στις περισσότερες χώρες , αλλού σε μικρή και αλλού σε μεγαλύτερη κλίμακα , συνηγορεί στην άποψη ότι η στάση αυτή δεν είναι τυχαία , αλλά αποτελεί κοινωνικό φαινόμενο στη γέννεση του οποίου σίγουρα θα συντρέχουν λόγοι κοινωνικών διεργασιών και σίγουρα θα υπάρχουν λόγοι κάποιας τουλάχιστον αιτιολόγησης .

ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΜΑΣ Στην χώρα μας η υψηλή εξάπλωση του αντιεμβολιαστικού κλίματος κρίθηκε μη προβλέψιμη και μη αναμενόμενη .Εμφανίστηκε σαν ένας αιφνιδιασμός αρχικά ,που όμως παγειώθηκε σαν μια πικρή πραγματικότητα. Αναζητώντας εξηγήσεις για την εξάπλωση του φαινομένου στην χώρα μας , με δυσκολία θα μπορούσαμε να δώσουμε κάποιες αιτιολογήσεις καθόσον οι θεωρήσεις των οπαδών του αντεμβολιαστικού κινήματος πολλές φορές ουδεμία σχέση έχουν μεταξύ τους τόσον από άποψη ιδεολογίας όσον και σαν στάση ζωής . Με μια γενική ματιά θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε ότι οι θεωρήσεις τους αυτές ,που κύριο χαρακτηριστικό τους είναι η προσπάθεια δημιουργίας μιας κατάστασης κοινωνικής ανυπακοής , ουδόλως συνδέονται μεταξύ τους αλλά αντίθετα , η κάθε μια τους έχει διαφορετικές αφετηρίες και κάποιες φορές μάλιστα , αυτές οι αφετηρίες είναι εντελώς συγκρουόμενες μεταξύ τους .

ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΘΕΩΡΗΣΕΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΝΥΠΑΚΟΗΣ Σίγουρα η κάθε θεώρηση από αυτές , καταλήγει στην τοποθέτησή της απέναντι στον εμβολιασμό , οδηγούμενη από τη στάση ζωής εκείνων που την ακολουθούν καθώς και την άποψη τους για την κοινωνική τους ύπαρξη και πορεία .Προσπαθώντας να αποκωδικοποιήσουμε τις διάφορες αυτές θεωρήσεις των σκεπτικιστών συμπολιτών μας απέναντι στον εμβολιασμό , μπορούμε να αναφερθούμε σε μια πρώτη σχηματική κατηγοριοποίηση ως παρακάτω : Α. Σαν μια πρώτη τέτοια θεώρηση αναφέρουμε εκείνη η οποία τοποθετείται με επιφυλακτικότητα απέναντι στον εμβολιασμό , θεωρώντας ότι το θέμα της πανδημίας είναι εν μέρει τεχνητό , και ότι καθοδηγείται από ξένα κέντρα εξουσίας. Η θεώρηση αυτή διατείνεται πως όλα τα τεκταινόμενα γύρω από την πανδημία είναι στα πλαίσια της προσπάθειας που επιχειρείται από άγνωστες αόρατες δυναμεις για τον έλεγχο της ανθρώπινης καθημερινότητας. Β.Μία άλλη θεώρηση είναι εκείνη η οποία , προχωρώντας ακόμη περισσότερο , προσδίδει πολιτικά χαρακτηριστικά στην παρότρυνση για εμβολιασμό ,αποδίδοντάς της τάσεις πολιτικής χειραγώγησης , και μάλιστα την θεωρεί ότι συνδέεται με τις επιλογές του παγκόσμιου καπιταλιστικού συστήματος. Γ.Μια Τρίτη θεώρηση κοινωνικής αντίστασης είναι εκείνη που αποδίδει στην παρότρυνση για εμβολιασμό κίνητρα εναντίον τόσον της θρησκευτικότητας , όσον και της Ορθόδοξης πίστης. Δ. Μια τελευταία θεώρηση αποδίδεται σε εκείνους εκ των συμπολιτών μας που διαθέτουν μια ιδιαίτερη ευαισθησία απέναντι σε καταναγκαστικά μέτρα, θεωρώντας τέτοιες επιλογές της κεντρικής διοίκησης ως ενέργειες αυταρχισμού και ως προσπάθεια στέρησης των ατομικών ελευθεριών των πολιτών.

Ο ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΓΙΑ ΔΙΧΑΣΜΟ ΤΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ Ανασυνθέτοντας τις παραπάνω θεωρήσεις των άτυπων ομάδων των συμπολιτών μας που τοποθετούνται με σκεπτικισμό απέναντι στον εμβολιασμό , μπορούμε να καταλήξουμε σε κάποιες γενικές διαπιστώσεις . Κατά πρώτον , οι θεωρήσεις τους αυτές διαπερνούν τις πολιτικές ιδεολογίες . Κατά δεύτερον , επίσης διαπερνούν και τις θρησκευτικές πεποιθήσεις καθότι κινούνται ανεξάρτητα από τα επικρατούντα δόγματα . Κατά τρίτον ακόμη , διαπερνούν και την γενική κοινωνική και οικονομική διαστρωμάτωση .

ΤΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ’’ΠΥΡΟΒΟΛΟΥΝΤΑΙ’’ Θα ήταν λοιπόν ιδιαίτερα οδυνηρό για τον κοινωνικό μας χώρο ,αν στον αντίποδα των θεωρήσεων αυτών αναπτύσσονταν συμπεριφορές αντιπαλότητας και έντονης αντιπαράθεσης. Αντίθετα θεωρούμε πως οι θεωρήσεις αυτές που οδηγούν στις στάσεις σκεπτικισμού θα πρέπει να αντιμετωπιστούν με περίσσια σύνεσης ,και στη βάση ότι έχει εμφανιστεί ένα κοινωνικό φαινομένο με πολλές εκφάνσεις και εκδοχές. Θα πρέπει να γίνουν προσπάθειες τόσο από την πλευρά της πολιτείας όσο και ατομικά από τον κάθε ένα από ‘’τους άλλους εμάς’’ για ένα εξαντλητικό και απόλυτα καλόπιστο διάλογο με τους σκεπτικιστές συμπολίτες μας. Θεωρούμε πως υπάρχουν πολλά περιθώρια εξήγησης και συμφιλίωσης των διαφορετικών μας απόψεων. Οι μη αναμενόμενες κοινωνικές συμπεριφορές που εμφανίζονται αναπάντεχα ,πάντα πρέπει να γεφυρώνονται με άλλες ανάλογες κοινωνικές παρεμβάσεις και συμπεριφορές ώστε να αμβλύνονται οι διαφορές μεταξύ τους και μάλιστα με τέτοιο τρόπο , ώστε στην λήξη της διαδικασίας , να μην υπάρχουν νικητές και ηττημένοι!