Μπροστά στο Ισλάμ

Κώστας Καρακώτιας 18 Νοε 2020

Ο αποτρόπαιος αποκεφαλισμός του καθηγητή της ιστορίας στο Παρίσι και οι δολοφονίες στην Βιέννη υπενθύμισαν , με τον πλέον εκκωφαντικό και αιματηρό τρόπο, την ύπαρξη του ισλαμοφασισμού. Παρά τις αντιρρήσεις πολλών για τη χρήση του όρου, τα τελευταία χρόνια η ριζοσπαστικοποίηση μιας μειοψηφίας των μουσουλμάνων εκδηλώνεται συστηματικά με βίαια και αντινεωτερικά φασιστικά χαρακτηριστικά. Δυστυχώς ο μουσουλμανικός κόσμος βιώνει μια διαρκή κρίση. Τα μετααποικιακά αραβικά και βορειοαφρικανικά κράτη απέτυχαν πλήρως να συγκροτήσουν οικονομικά αναπτυγμένες κοσμικές και δημοκρατικές κοινωνίες. Ταυτόχρονα οι μουσουλμανικές μάζες στις δυτικοευρωπαϊκές μητροπόλεις συναντούν συχνά ανυπέρβλητα, αντικειμενικά και υποκειμενικά, εμπόδια στην πολιτισμική και οικονομική τους ενσωμάτωση. Oι ριζοσπαστικοποιημένοι μουσουλμάνοι επιλέγουν μια άκρως επιθετική απάντηση σ?αυτήν την πολλαπλή τους κρίση. Εκτός από τον κοινοτισμό, τον εγκλεισμό δηλαδή στην καταγωγική κοινωνική και πολιτισμική τους παράδοση , προσχωρούν σε μια αρχαϊκή εκδοχή του Ισλάμ και κηρύσσουν τον πόλεμο στη Δύση και ό,τι αυτή συμβολίζει. Την θεωρούν δε υπαίτια για όλα τα πραγματικά ή φανταστικά δεινά που υφίστανται στις μουσουλμανικές χώρες και στις ευρωπαϊκές μητροπόλεις. Από την άλλη όμως είναι έκδηλη σε πανευρωπαϊκό επίπεδο μια αμήχανη στάση απέναντι στο Ισλάμ από τους εν γένει αριστερούς και φιλελεύθερους αναλυτές. Είναι ευδιάκριτη μια συνειδητή αυτολογοκρισία για να μη θιγούν τα θρησκευτικά συναισθήματα των μουσουλμάνων. Μήπως όμως αυτό είναι μια ακόμα εκδήλωση “ οριενταλισμού” , μια μορφή υποτίμησής τους; Μήπως θεωρούνται ανώριμοι να δεχθούν μια κριτική της θρησκείας τους όπως την υπέστησαν οι χριστιανοί για παράδειγμα; Μήπως τελικά η αποφυγή μιας κριτικής των θρησκευτικών ιδεολογημάτων τους ενισχύει τον εγκλεισμό τους σ? αυτά και ενδυναμώνει την πίστη τους στις ακλόνητες βεβαιότητές τους; Υπάρχει όμως και μια άλλη στάση που προέρχεται από την άκρα αριστερά. Αυτή βλέπει στο πολιτικό ισλάμ τον λόγο των καταπιεσμένων και περιθωριοποιημένων μαζών των ευρωπαϊκών μητροπόλεων. Περιέργως όμως παραβλέπει τις πάμπολλες παραδοσιοκρατικές /αντιδραστικές/ιεραρχικές/εξουσιαστικές εγκλήσεις που εκφέρει και επιθυμεί να επιβάλλει με κάθε μέσο ο λόγος αυτός ,όχι μόνο στους πιστούς του αλλά σε όλο τον πληθυσμό των δυτικών κοινωνιών. Παραβλέπει ακόμα τον ακραίο και βίαιο ολοκληρωτισμό που εγκαθιστά το ριζοσπαστικό ισλάμ όπου πρόσκαιρα η με διάρκεια ασκεί και την πολιτική εξουσία . Απέναντι στο ριζοσπαστικό Ισλάμ όμως , ποια , πρέπει να είναι η στάση της Ευρώπης και των διανοουμένων της ; Ο ευρωπαϊκός πολιτικός και πολιτισμικός χώρος , ο οποίος , ύστερα από πολλούς αγώνες και εις βάρος της χριστιανικής του παράδοσης απομάγευσε την ερμηνεία του κόσμου, νομιμοποίησε την κριτική και την αμφισβήτηση των θεσμών και των ιδεολογιών και αποδέχθηκε το βλάσφημο και το βέβηλο στην τέχνη και τη σάτιρα , πρέπει τώρα να αρνηθεί αυτά που τον χαρακτηρίζουν ; Όχι βέβαια . Ο ευρωπαϊκός πολιτισμικός χώρος πρέπει να συνδιαλεχθεί , αλλά και να συγκρουσθεί ευθέως φιλοσοφικά και ιδεολογικά με το Ισλάμ, όπως έπραξε και με άλλα θρησκευτικά συστήματα στο παρελθόν. Μόνο έτσι θα ενισχυθούν και οι κριτικές φωνές στο εσωτερικό του Ισλάμ στην κατεύθυνση μιας δικής του νεωτερικότητας. Ενδέχεται βέβαια να ενταθούν οι δολοφονικές πρακτικές των ισλαμιστών , αλλά αυτές , ούτως η άλλως, θα εξακολουθήσουν να εκδηλώνονται ανεξάρτητα από την στάση των ευρωπαϊκών κρατών αφού είναι συστατικό στοιχείο του υποτιθέμενου ριζοσπαστισμού τους. Το κέρδος όμως θα είναι η Ευρώπη να παραμείνει χώρος πολιτικής ,πολιτισμικής και θρησκευτικής ελευθερίας.Η υποταγή αντίθετα στον φόβο και στο φαντασιακό συναίσθημα των ισλαμιστών θα οδηγήσει σε μια Ευρώπη ολότελα διαφορετική από αυτό που είναι.

Πηγή: www.tanea.gr