Οι φανατικοί που σκότωσαν δώδεκα ανθρώπους στο Παρίσι τραυμάτισαν βαριά και τη δυτική ανοιχτή κοινωνία. Η συμβίωση με τους μουσουλμάνους θα γίνει πιο δύσκολη πλέον, λόγω του φόβου και της καχυποψίας που διαβρώνει τις κοινωνίες. Φοβάμαι πως μετά τις πρώτες συναισθηματικές αντιδράσεις η αυτολογοκρισία θα κυριαρχήσει στα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Ο φόβος διαρκεί περισσότερο από την οργή.

Ας μην γελιόμαστε. Τα σκίτσα του Μωάμεθ ήταν απλώς μια αφορμή. Οι τρελοί και φανατικοί μπορούν να βρούνε αφορμές παντού και σ’ οτιδήποτε. Είναι μια πολύ μεγάλη συζήτηση γιατί το ριζοσπαστικό Ισλάμ εξαπλώνεται όλο και περισσότερο αλλά το γεγονός  είναι ότι εξαπλώνεται. Πιθανόν πηγαίνουμε προς έναν ιδιότυπο χαμηλής έντασης εμφύλιο πόλεμο στις δυτικές κοινωνίες, τον οποίο δεν θέλουμε και δεν ξέρουμε πως να χειριστούμε. Η πολυπολιτισμικότητα έχει βρει τα όρια της γιατί η ενσωμάτωση των μουσουλμάνων απέτυχε. Ως συνέπεια, η ακροδεξιά και ακόμα χειρότερα οι ναζί θα ωφεληθούν πολιτικά, παρά το ότι οι ναζί είναι ίδιοι με τους φανατικούς ισλαμιστές. Καλύπτουν το ωμό μίσος τους για την κοινωνική πρόοδο με τον λαϊκιστικό λόγο ενώ οι ισλαμιστές με τη θρησκεία.

Οι σκιτσογράφοι του Charlie Hebdo δεν θα ήταν ευτυχείς με αυτές τις εξελίξεις. Ίσως όμως η θυσία τους ξυπνήσει τους ανθρώπους στις κουρασμένες δυτικές κοινωνίες και τους κάνει να σκεφτούν και να αναζητήσουν ξανά τις αξίες της δημοκρατίας και της ελευθερίας. Αυτό θα ήταν το μόνο φως στις σκοτεινές μέρες που έρχονται.