Πολλές φορές η ρήση τού Μάνου Χατζιδάκι περί συνήθειας, ως προς τη «μορφή του τέρατος» και η επακόλουθη απορρόφησή μας από αυτό, έρχεται στην καθημερινότητά μας για να χρησιμεύσει σε κείμενο ή σε ομιλία, όταν θέλουμε να χαρακτηρίσουμε την εξοικείωσή μας με τη βία, την καταπίεση, το πνεύμα τού κακού και πάσης φύσεως απολυταρχισμού και φασισμού…
Τη ρήση την ακούω, την βλέπω γραμμένη όλο και πιο συχνά, τη χρησιμοποιώ κι εγώ. Η εποχή μας την περιέχει, αλλά γνωρίζουμε πως δεν είναι… προνόμιο μόνο της χώρας μας. Ρίξτε μια ματιά στον χάρτη. Θα επισημάνετε πολλά σημεία με ταραχές, πολέμους, καταστροφές πόλεων και πολιτισμών, δολοφονίες και αφανισμούς απλών ανθρώπων, ομαδικούς τάφους, ο ισχυρός που κατατρώγει τον ανίσχυρο με εκσυγχρονισμένο οπλισμό μαζικής καταστροφής… Ένας ζόφος απλώνεται στον κόσμο και τα σενάρια μιας ολικής οπισθοδρόμησης σε παλαιότερες καταστάσεις φρίκης, όπως οι ασπρόμαυρες ταινίες παλαιών ντοκιμαντέρ που καταγράφουν γεγονότα με απίστευτη βιαιότητα, μπορεί να μας υπενθυμίζουν, αλλά μάλλον δεν μας σωφρονίζουν.
«Η Ιστορία διδάσκει» λέει το απόφθεγμα, αλλά πολύ αμφιβάλλω εάν ασχολούμαστε μαζί της και αρχίζω, ολοένα και περισσότερο, να πιστεύω, ότι η φράση είναι μια φράση απλώς για κατανάλωση… Η μαζική και δυναμική εμφάνιση των χρυσαυγητών και των συμμοριών τους, με όλα τα γνωστά ναζιστικά χαρακτηριστικά, καταδεικνύει πως η χώρα μας μπορεί εύκολα να αλωθεί από σκοτεινές δυνάμεις που καραδοκούν. Μήπως πάσχω κι εγώ από το σύνδρομο της καχυποψίας και της συνομωσιολογίας; Μπορεί, αλλά πώς γίνεται και υπάρχουν γύρω μας κράτη και έθνη που υποφέρουν και ματώνουν από τη βία των όπλων που καθορίζουν το «παιχνίδι» ; Η ιστορία με τις εκατόμβες θυμάτων και οι καταστροφές σε έμψυχο και άψυχο υλικό είναι ως μη γενόμενες; Ποιος έχει διδαχτεί από την ιστορία λοιπόν;
Το βλέπουμε και στη δική μας χώρα! Τα υψηλά εκλογικά και δημοσκοπικά ποσοστά των ναζιστών σημαίνουν πως ένα μεγάλο κομμάτι τού κόσμου «ξέχασε» την ιστορία τρόμου και αίματος που ενσαρκώνουν οι συμμορίες των χρυσαυγητών. Και αν απλωθούμε στο παραπέρα, θα παρατηρήσουμε πως ακόμα και η υπόλοιπη πολιτική ζωή κινείται σταθερά πάνω στη γραμμή μιας παλαιοκομματικής κατεύθυνσης, λες και τίποτα δεν έχει συμβεί τα τελευταία τέσσερα χρόνια , δεν βούλιαξε η χώρα και μαζί οι πολίτες της, με αποτέλεσμα να μην αφήνει περιθώρια για ειρηνικές και πολιτισμένες καταστάσεις μεταξύ των αντιμαχόμενων. Ένας περίπου… εμπόλεμος «πολιτικός πολιτισμός» που φτιάχνει σκοτεινή ατμόσφαιρα…
Αναρωτιέμαι: Το τέρας είναι εδώ, ή απορρόφησή μας από αυτό δεν μας αφήνει να συνειδητοποιήσουμε το αδιέξοδο στο οποίο έχουμε οδηγηθεί ; Τα δελτία ειδήσεων είναι γεμάτα από τραγωδίες και η ζωή, έξω και μέσα, ολισθαίνει σε κατευθύνσεις αδιέξοδες. Τώρα η Ουκρανία, πριν η Συρία, το Ιράκ, το Αφγανιστάν και ο κατάλογος είναι πλούσιος από αίμα και πόνο… Οι Τέχνες και ο πολιτισμός φαίνεται πως δεν μπορούν να στρέψουν τους ανθρώπους και τις κοινωνίες προς τον λόγο και τη σκέψη, ώστε να γίνουν σκεπτόμενες και περισσότερο ιστορικά καταρτισμένες. Το πρόσωπο του τέρατος είναι η καμπύλη (προς τα κάτω) ενός πάσχοντος πολιτισμού που δεν βρίσκει τις διεξόδους εκείνες που θα ανακόψουν την πορεία του ανθρώπινου είδους προς την κατεύθυνση ενός αυτοχειριασμού!
Το πρόσωπο του τέρατος είναι εδώ και μας έχει ξεγελάσει όλους! Η εξοικείωσή μας με το life style και με την ανεξέλεγκτη τηλοψία, η εξάρτησή μας από τη μιντιακή εικονική πραγματικότητα, σε συνδυασμό με την εκπαίδευση που έχει τελείως εξαρθρωθεί, θα μας φέρνει πάντα μπροστά μας την απειλή να γίνουμε ανεπιστρεπτί μέρος τού τέρατος…