Κανάκεμα, θεσμοί, μίσος

Δημήτρης Σκουρέλλος 19 Νοε 2019

Κάμποσο καιρό τώρα εδώ κι εκεί, σε Ελλάδα και Ευρώπη, βιώνουμε την κοινωνική και πολιτική παραδοξότητα: οι εχθροί της δημοκρατίας και οι αρνητές της ισότητας να επικαλούνται και να οδύρονται για τον παραμερισμό των δημοκρατικών αρχών όπως της λαϊκής κυριαρχίας, να αυτοανακηρύσσονται θεσμοφόροι και εγγυητές του δημοκρατικού βίου.

Πολλοί τρομοκράτες των δημοκρατικών θεσμών εξελίσσονται σε «πασιονάριες» και Ροβεσπιέροι: Ποντέμος, Σαλβίνιδες, Γκρίλοι, Εναλλακτικοί, Βρετάνιοι, Συριζαυγίτες, Κιτρινογιλεκοφόροι. «Δημοκράτες» και πάει λέγοντας. Έχουν μάλιστα πείσει για την αξιοπιστία και την εγκυρότητα αντιπροσώπευσης του λαού (τους): ως εκ τούτου ιταλικό Δημοκρατικό Κόμμα και Ισπανοί Σοσιαλιστές σπεύδουν να εμβαπτίσουν τη λαϊκή εκλογική εντολή συμμαχώντας με τους «πώς να το κάνουμε» αιμοδότες της δημοκρατίας, πατριώτες, εθνικούς, κινηματικούς, δρομαίους. Την ίδια λαϊκή αιμοδοσία ως ελιξήριο φαίνεται να ονειρεύονται λαϊκοί και σοσιαλδημοκράτες ανά τας Ευρώπας, θαυμάζοντας την «τσαχπινιά» του Τζόνσον στη Βρετανία, την πολιτική διάσωση του ΣΥΡΙΖΑ, το πάρε δώσε σε στελεχιακό και κοινωνικό επίπεδο (βλ. και την Ελλάδα) παραδοσιακών κομμάτων και κινηματικών της αντιΕυρώπης.

Ορισμένοι θα ερμήνευαν τα παραπάνω ως εύλογη αντίδραση σε όφελος του πλουραλισμού, ως δημοκρατική συμπεριφορά εναρμόνισης και συγχρονισμού με τις επίκαιρες ανάγκες και τα επιτακτικά προβλήματα. Προσπερνούν μάλιστα την κριτική περί εθνολαϊκισμού και διατείνονται πως τα παλαιά συνθήματα, οι διαχωριστικές γραμμές και μερικά από τα ταμπού της δημοκρατίας βλάπτουν στο σημερινό κόσμο και οδηγούν σε ασφυξία τις «καλές μας χώρες», τις «εύρωστες» δημοκρατίες μας. Δε σταματούν στα παραπάνω: σχετικοποιούν οράματα και ιστορικότητες, ευαγγελίζονται την ante portas «λαϊκή αφύπνιση», το τέλος του «κατατρεγμού» των πολιτών. Επιδιώκουν αντί της εξατομίκευσης ή του συγκεντρωτισμού να «εκλαϊκεύσουν» τα «κράτη», καταρχήν σε λειτουργικό επίπεδο.

Ποια λογική αντικρούει το «δημοκρατισμό» εις βάρος της δημοκρατίας; Θα την υπερασπιστούμε προσεχώς και εν συνεχεία της παρούσης.