Παράλληλες Μητέρες του Πέδρο Αλμοδοβάρ

Ελισσαίος Βγενόπουλος 26 Νοε 2021

Ο Πέδρο Αλμοδοβάρ είναι ο σκηνοθέτης που μίλησε με τις γυναίκες, για τις γυναίκες, όπως ελάχιστοι κινηματογραφικοί δημιουργοί και γι αυτό πρέπει να του είναι «υπόχρεο» σύσσωμο το «ωραίο» και «γενναίο» φύλλο. Φώτισε τις σκοτεινές, ευαίσθητες και εύθραυστες πλευρές των γυναικών όπως κανένας άλλος πιο πριν. Πρέπει όμως να του είναι ευγνώμονες και οι άνδρες γιατί χωρίς τον τρομερό Πέδρο θα γνωρίζαμε πολύ λιγότερα για το άλλο μισό του ουρανού.

Ο Henry St John, 1678-1751, Άγγλος φιλόσοφος & πολιτικός έγραψε ότι: «Θεός δημιούργησε τον άντρα, αλλά μετά κατάλαβε πως είναι ικανός για κάτι περισσότερο και δημιούργησε τη γυναίκα».

Δυο γυναίκες, λοιπόν, ετοιμόγεννες και μόνες, χωρίς τους πατεράδες των μωρών τους δίπλα τους στο ίδιο δωμάτιο, προσπαθούν να διαχειριστούν τις απρογραμμάτιστες εγκυμοσύνες τους. Η Τζάνις έχει συμφιλιωθεί με την ιδέα ότι θα γίνει μητέρα, το χαίρεται και το προσμένει με ανυπομονησία, αλλά η έφηβη Άννα είναι πανικόβλητη και δυσκολεύεται να αντιμετωπίσει όλο αυτό που φαίνεται να της ανατρέπει για τα καλά τη ζωή. Θα μιλήσουν οι δυο γυναίκες, θα έρθουν η μια κοντά στην άλλη θα δημιουργηθεί ισχυρή και περίπλοκη σχέση μεταξύ τους και θα βγουν στα ξέφωτα της ζωής διαφορετικές, αλλαγμένες αλλά πιο γήινες και κατασταλαγμένες. Μέσα σε όλο αυτό το πλέγμα αναπτύσσεται παράλληλα μια άλλη υπόθεση, η οποία αγγίζει την πρόσφατη ιστορία της Ισπανίας. Η φωτογράφος Τζάνις προσπαθεί ν’ ανοίξει ένα μαζικό τάφο στον τόπο καταγωγής της, στον οποίο έχουν ταφεί και οι σοροί πολλών ανθρώπων και συγγενών της, θύματα του φρανκικής στρατιωτικής χούντας. Δεν συναντιούνται ποτέ αυτές οι δυο υποθέσεις, αν και θα μπορούσε με μια σεναριακή ‘’στραβοτιμονιά’’ ο σκηνοθέτης να το πετύχει. Δεν το έκανε γιατί τον ενδιέφεραν άλλα πράγματα δεν τον ενδιαφέρουν καλά, καλά ούτε τα γεγονότα αυτά καθ’ αυτά όπως συνέβησαν. Για τον Αλμοδοβάρ σημασία έχει να βγουν στο φως αυτά που θυμούνται οι άνθρωποι με τον τρόπο που τα θυμούνται για να υπάρξει επιτέλους η θερμή συμφιλίωση, η προσδοκώμενη απελευθέρωση, η πολυπόθητη λύτρωση. Θα δούμε αν τον δικαιώνει το αποτέλεσμα.

Τις προηγούμενες δεκαετίες είχε αρχίσει να αναπτύσσεται η άποψη ότι το μελόδραμα ταυτίζεται με τον φτηνό συναισθηματισμό και τις μονοδιάστατες ηθικές συγκρίσεις και συγκρούσεις καλό – κακό, μαύρο – άσπρο, σωστό – λάθος. Ο Αλμοδοβάρ ήλθε με τις ταινίες του να ανατρέψει όλα αυτά δημιουργώντας μελοδράματα τα οποία είναι πυκνά, σύνθετα, μοντέρνα γεμάτα χιούμορ, ειρωνεία και ανατροπές για να αποδείξει ότι το μελόδραμα ποτέ δεν πεθαίνει, όσο υπάρχουν άνθρωποι που είναι έτοιμοι να συγκινηθούν με τα πάθη, να συντριβούν και να γελάσουν την ίδια στιγμή με τα παθήματα και τις ιστορίες των συνανθρώπων τους.

Μόνο που στις παράλληλες μητέρες έχουμε την ανατροπή του ανατρεπτικού Αλμοδοβάρ. Εξαφανίστηκε το χιούμορ και η ειρωνεία, στοιχεία ζωογόνα και χαρακτηριστικά του Ισπανού σκηνοθέτη. Αναπτύσσονται μέσα στην ταινία δυο ημιτελή σενάρια, αλλά δυο ημιτελή δεν μας κάνουν ένα πλήρες και καλό σενάριο. Κραυγάζει από το πρώτο ως το τελευταίο λεπτό της ταινίας ότι τα πράγματα όλα έχουν γίνει στο πόδι και όχι μόνο στο σενάριο αλλά και στο γύρισμα και στην παραγωγή και στην καλλιτεχνική διεύθυνση, παντού. Η «αλμοδοβαρική» οπτική έχει ως δια μαγείας εξαφανιστεί και τη θέση της έχει πάρει η βαριεστημένη πρόχειρη τηλεοπτική κατασκευή. Όλα μοιάζουν «λυγισμένα», σαθρά, φθαρμένα, κουρασμένα στις Παράλληλες Μητέρες, όμως η τελευταία σκηνή της «λιτάνευσης των εικόνων» σμπαραλιάζει κάθε συμπαθητική στιγμή της ταινίας. Δεν μπορούσα να φανταστώ ότι ο σπουδαίος κινηματογραφιστής Πέδρο Αλμοδοβάρ θα κακοποιούσε τόσο άχαρα, πρόχειρα και βάναυσα την πρόσφατη Ιστορία της χώρας του. Η σκηνή είναι βγαλμένη από σχολική παράσταση, πραγματεύεται το θέμα της κτηνωδίας των φρανκιστών και των χιλιάδων αγνοουμένων Δημοκρατών της περιόδου, ταυτόχρονα με στόμφο ασύλληπτο και ελαφράδα αδιανόητη.

Ο Πέδρο Αλμοδοβάρ το τρομερό παιδί του σινεμά, πάντα πιστεύαμε, πως αργά, μεθοδικά, σχεδόν φυσικά, όπως ανασαίνει το φως της προβολής στη σκοτεινή κινηματογραφική αίθουσα, θα μεταλλαχθεί σε φοβερό παππού της έβδομης τέχνης. Εδώ και καιρό το αφήγημα αυτό τρεμοπαίζει. Στις Παράλληλες Μητέρες παρακολουθούμε τον αγαπημένο μας Πέδρο Αλμοδοβάρ να συμμετέχει στη λιτάνευση του αλμοδοβαρισμού.