Νίκος Μπελογιάννης (1951-2020) : Ένας φίλος ξεχωριστός Ένας μη παρωπιδοφόρος αριστερός

Γιάννης Καλογήρου 31 Οκτ 2020

Tην περασμένη Κυριακή 25 Οκτωβρίου χάσαμε - η μεγάλη, πολυπληθής και πολύμορφη κοινότητα από τους συμμαθητές, συμφοιτητές, πολιτικούς   συνοδοιπόρους, συναδέλφους κ.α. - έναν πολύ ακριβό φίλο, έναν ξεχωριστό και σπάνιο άνθρωπο, τον Νίκο Μπελογιάννη. Τον Μπέλο, όπως τον λέγαμε από παλιά ο περίγυρός του.

Πριν από 54 χρόνια τον γνώρισα στην 1Η Λυκείου του Βαρβακείου. Είχα μόλις έρθει από την Αλεξάνδρεια, επαναπατριζόμενος μετά από τον θάνατο του πατέρα μου. Για μένα ήταν το ξεκίνημα μιας νέας ζωής, που πήγε παράλληλα με μια μεγάλη φιλία και μια πολύχρονη συνοδοιπορία. Το όνομά του κάτι μου έλεγε. Ρώτησα τον  εαμογενή  θείο μου Ξενοφώντα, που μου μίλησε για τον πατέρα Μπελογιάννη. Αρχίσαμε να κάνουμε παρέα με τον Μπέλο και μια μέρα με κάλεσε στο σπίτι  που έμενε με τους θείους του – τη Διδώ  και τον Πλάτωνα Σωτηρίου, στον Χολαργό. Από τότε, βρισκόμασταν συχνά -στο σπίτι του Χολαργού, στο δικό μου σπίτι στην πλ. Αμερικής (όπου η μάνα μου τον περίμενε πάντα με ιδιαίτερη χαρά), στο σπίτι όπου έμεινε αργότερα με την μητέρα του Έλλη στη Βαλτινών στου Γκύζη, στο σπίτι των αδελφών Γκέκα στην Ερασμίας 2 στην Κυψέλη  και τέλος στου Ζωγράφου.

Εν ζωή ο Μπέλος είχε ένα πυρήνα στενών φίλων και διάφορους κύκλους συναναστροφών και δραστηριοτήτων. Στην είδηση του θανάτου του, εκατοντάδες άνθρωποι από όλο τον κόσμο που τον είχαν κάποτε γνωρίσει, αισθάνθηκαν την ανάγκη να εκφράσουν τη θλίψη τους για την απώλειά του. Γιατί ήταν ένας πολύ χαρισματικός άνθρωπος. Μολονότι γεννήθηκε και μεγάλωσε στις πιο αντίξοες συνθήκες που μπορεί να φανταστεί άνθρωπος, μολονότι στη ζωή του πέρασε μέσα από δεκάδες κακοτυχίες και περιπέτειες υγείας, ήταν πάντα ένας άνθρωπος γενναίος, με εικονοκλαστικό πνεύμα, με χαρακτηριστικό χιούμορ «που αποδομεί κάθε ίχνος σοβαροφάνειας», γελαστός, γενναιόδωρος και αγαπητός.

Η ζωή του Μπέλου, ήταν μια διαδρομή αποχαιρετισμών. Στη γέννα του πάνω αποχαιρέτισε τον πατέρα του. Μετά, ακολούθησαν η Χαρά κι η Αναστασία, η Διδώ, η Έλλη, η Άλκη. Παρόλα αυτά, παρά τη θλίψη που τον συνόδευε κι έκανε στοχαστικό το βλέμμα του, τα μάτια του ήταν πάντα  γελαστά και σκανδαλιάρικα.

Βαθιά πολιτικοποιημένος  συμμετείχε ενεργά στον αντιδικτατορικό αγώνα, στον Ρήγα Φεραίο, στο Θούριο,  στο ΚΚΕ Εσωτερικού.  Ήταν  όπως ο ίδιος έλεγε  ένας  «Μη παρωπιδοφόρος Αριστερός». Απέφυγε συνειδητά κι επίμονα την οποιαδήποτε χρήση του επιθέτου του. Ήταν απόλυτα αντίθετος με την αντίληψη και την πρακτική του «πολιτικού συνεχιστή» και κληρονόμου. Το όνομά του το τίμησε και με το παραπάνω με τη δική του αυτόφωτη  προσωπικότητα  και παρουσία και με τη φροντίδα για τη σημαντική  πνευματική κληρονομιά των δικών του.

Λάτρευε τη δουλειά του, τα ταξείδια, τις παρέες και τα καλαμπούρια. Μπήκε 2ος στη Σχολή Χημικών Μηχανικών του ΕΜΠ, ακολούθησαν οι μεταπτυχιακές στη Γαλλία και το διδακτορικό του στο ΕΜΠ  στη συντήρηση και προστασία των υλικών και των μνημείων, είχε απίθανες εγκυκλοπαιδικές γνώσεις, ένα εύστροφο  μυαλό, μια σπουδαία επιστημονική και τεχνική γνώση και κατάρτιση κι ένα απύθμενο μνημονικό. Από τη θέση του στο Κέντρο Λίθου (την ίδρυση του οποίου ο ίδιος είχε εμπνευσθεί)  συνέβαλε ουσιαστικά στη διατήρηση και συντήρηση των μνημείων.

Για τα ταξείδια, που συνεπαγόταν η δουλειά του, ήταν πάντα έτοιμος. Με το αυτοκίνητό του ή το λεωφορείο είχε γυρίσει όλη τη χώρα – «μόνο σε δυό νομούς της Ελλάδας δεν έχω πάει» μας είχε πεί πριν από χρόνια.

Μια συνομιλία τέλος με τον Μπέλο ήταν ένα απάνθισμα από διεισδυτικούς σχολιασμούς, καλαμπούρια, φάρσες, διασκεδαστικούς συλλογισμούς  της τελευταίας εσοδείας.

Σ΄αυτό το επιμνημόσυνο σημείωμα, σκέφτηκα πως σωστό θα ήταν να τον αποχαιρετίσουν μαζί με μένα και άλλοι φίλοι του. Όπως ο Βασίλης Μάγκλαρης, συμμαθητής στο  ίδιο θρανίο, που ανατρέχοντας στην «ιδιοφυή του προσωπικότητα» θυμήθηκε ότι «από την 1η Γυμνασίου έλυνε ασκήσεις Χημείας των Μανωλκίδη - Μπέζα, της 5ης και 6ης Γυμνασίου! Οι καθηγητές μας είχαν εντοπίσει το πρώιμο ταλέντο του και πολλές φορές δεν ήξεραν πως να το χειριστούν. Οι γνώσεις του σε ιστορία, γεωγραφία, παλαιοντολογία, κοσμολογία, ήταν απίθανες, όπως και οι επικαιροποιημένες πληροφορίες του σχετικά με δρομολόγια - γραμμές αστικών και υπεραστικών συγκοινωνιών! Ο Νίκος θα μας λείψει αφόρητα».

Ο Νίκος Διακουλάκης θυμάται επίσης ότι «στο Πολυτεχνείο, στην αρχή τον αντιμετωπίσαμε με δέος για το όνομα που έφερνε. Γρήγορα όμως μας κέρδισε με τη δική του προσωπικότητα και σεμνότητα, με τις επιδόσεις του, με το κύρος του. Η απώλειά του μας συγκλονίζει». Για το ανεξάντλητο χιούμορ του και τις τεράστιες γνώσεις  του μίλησε και ο Κώστας Κυριαζής, ενώ ο Νίκος Ζιώτης αναφέρθηκε σε «ένα εξαιρετικό μυαλό και ένα γενναίο άνθρωπο μέσα από τις  πολύ δύσκολες καταστάσεις που έζησε από την αρχή της ζωής του»

Ο Νίκος Παπαγεωργίου θυμάται την «ευρυμάθειά» του και παρατηρεί πως «μια αδικία, που σωρεύθηκε πάνω στο φορτίο του ονόματός του ήταν πως στην προσωπική του ζωή, του επιφυλάχθηκαν μεγάλες ατυχίες, που όμως τις αντιμετώπισε με αξιοπρέπεια και θάρρος».

Ο Σπύρος Καράβας σημείωσε πως  είχε «ένα σπάνιο ήθος, ένα κοφτερό μυαλό, ένα αστείρευτο χιούμορ και αυτοσαρκασμό. Υπήρξε αιρετικός, αντικομφορμιστής, αλλά και πολλαπλά άτυχος. Δεν ξεχνιέται».

Η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη «θα τον θυμάμαι πάντα» έγραψε «χαμογελαστό, προσηνή, να δίνει οδηγίες για την προστασία των κιόνων του ναού της «Αθηνάς» στη Τζιά», ενώ άλλοι πολλοί σημείωσαν « όσο ζούμε θα τον θυμόμαστε. Δεν ξεχνιέται ο Μπέλος», «μοίραζε τη γνώση του απλόχερα, ήταν ένας γενναιόδωρος άνθρωπος», «η απώλεια του Νίκου με συγκλόνισε, ένιωσα ένα μείγμα για την αδικία της ζωής του που σημαδεύτηκε από τα τρομερά γεγονότα μετά τον εμφύλιο».

 

Πηγή: www.tanea.gr