Το βιβλίο Ο Βασίλης –ψευδώνυμο Γιάννης– στην αριστερά (1971-2008), του συγγραφέα και κριτικού σινεμά, Θόδωρου Σούμα, που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Επίκεντρο, είναι ένα πεζογράφημα που αποτελεί ταυτόχρονα μια κριτική πολιτική μαρτυρία της εποχής 1971 έως το 2008, λίγο πριν τη χρεοκοπία της ελληνικής οικονομίας. Πρόκειται για μια βιωματική ιστορία της δικτατορίας και της μεταπολίτευσης. Το μεγάλο μέρος του αποτελείται από αυθεντικές εμπειρίες. Λίγα κομμάτια είναι μυθοπλαστικής έμπνευσης, αλλά έχουν κι αυτά αφετηρία την κοινωνικοπολιτική πραγματικότητα της εποχής. Το πεζογράφημα-μαρτυρία αφηγείται με κριτικό βλέμμα, ψυχραιμία και διαύγεια, ενίοτε χιουμοριστικά κι αποστασιοποιημένα, αποδραματοποιημένα, και άλλοτε συναισθηματικά και δραματικά, όταν χρειάζεται, την πολυετή και σύνθετη ιστορία της ένταξης και ύπαρξης ενός νέου, και των φίλων συναγωνιστών του στην αντιδικτατορική πολιτική, επί δικτατορίας και, μετά την πτώση της, στην ανανεωτική αριστερά, στην Ελλάδα και στην Ευρώπη, ως τα χρόνια της μεταπολίτευσης, της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας και της διακυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ επί Α.Παπανδρέου και Κ.Σημίτη. Η διήγηση και ο πρωταγωνιστής της πηγαινοέρχονται στην Ελλάδα ή διασχίζουν το Βέλγιο, τη Γαλλία και μια χώρα του “υπαρκτού σοσιαλισμού” όπου εκπαιδεύεται πολιτικά ο κεντρικός ήρωας. Το σχεδόν μυθιστορηματικό και παράλληλα αυτοβιογραφικό αφήγημα δεν διηγείται ηρωικές ή επαναστατικές, συνταρακτικές πράξεις, παρά μόνο την καθημερινότητα μερικών, ανήσυχων, πολιτικοποιημένων νέων και ορισμένων, πολιτικοποιημένων, ανήσυχων μεσηλίκων της ευρωαριστεράς. Οι άνθρωποι αυτοί, αν και τοποθετημένοι σε ένα οριοθετημένο πολιτικό πλαίσιο, έχουν τις περισσότερες φορές συνείδηση της κοινωνίας που τους περικλείει. Μα, εξίσου συχνά, δεν καταφέρνουν να επιλύσουν τα προβλήματα και τις αντιφάσεις της παρότι το επιδιώκουν επίμονα.
Το πεζογράφημα/μαρτυρία Ο Βασίλης –ψευδώνυμο Γιάννης– στην αριστερά (1971-2008) αποτελεί το δεύτερο μέρος μιας βιωματικής τριλογίας αυτομυθοπλασιών του συγγραφέα.
Η τριλογία αυτή που την έχω ονομάσει “τριλογία της φυγής και της σπατάλης”, άρχισε να εκδίδεται το 2019 ανάποδα από τη χρονολογική, κανονική σειρά των πεζογραφημάτων της, δηλαδή πρώτο εκδόθηκε το τρίτο χρονολογικά βιβλίο της, από τις εκδόσεις Βακχικόν, Το ημερολόγιο ενός αδέξιου εραστή. Ακολούθως εκδόθηκε, τώρα, το δεύτερο χρονολογικά βιβλίο της Ο Βασίλης –ψευδώνυμο Γιάννης– στην αριστερά (1971-2008).Θα ακολουθήσει το ουσιαστικά και τυπικά πρώτο βιβλίο, που λέγεται Τα αγόρια που πάντα έφευγαν. Τα βιβλία αυτά αντιστοιχούν, στη σωστή σειρά, όπως την αναφέρω, σε τρεις φάσεις της ζωής του ίδιου κεντρικού προσώπου, αν και εμφανίζεται με διαφορετικά ονόματα, Αποστόλης στο πρώτο, Βασίλης στο δεύτερο και Φάνης στο τρίτο: Το πρώτο πεζογράφημα επικεντρώνεται στην εφηβική ηλικία στη συνοικία όπου μεγάλωσε, το δεύτερο στην νεανική ηλικία της πολιτικοποίησης και των σπουδών, και το τρίτο στους άτυχους έρωτες του πρωταγωνιστή, ως μεσήλικα.
----------------------------------------------------
Ο Θόδωρος Σούμας είναι συγγραφέας, κριτικός κινηματογράφου και αρθρογράφος. Έχει δημοσιεύσει τη συλλογή διηγημάτων Η Κλαίρη και η θάλασσα, εκδ. Απόπειρα, τη νουβέλα Το ημερολόγιο ενός αδέξιου εραστή, εκδ. Βακχικόν και το αφήγημα-μαρτυρία Ο Βασίλης -ψευδώνυμο Γιάννης- στην αριστερά (1971-2008). Στις εκδ. Αιγόκερως δημοσίευσε 6 βιβλία για τον κινηματογράφο: Κινηματογράφος & σεξουαλικότητα/ερωτισμός, Έρωτας,ψυχολογία και αισθητική στο χολλυγουντιανό σινεμά, 12 Ευρωπαίοι σκηνοθέτες, Κινηματογράφος και έρωτας, Εθνικές κινηματογραφίες, στιλ και σκηνοθέτες, και Κινηματογραφικοί Δημιουργοί. Έχει γράψει πολλά κείμενα για το σινεμά στα κινηματογραφικά περιοδικά Σύγχρονος Κινηματογράφος, Οθόνη, Καθρέφτης, Camera-stylo, σε βιβλία-μονογραφίες σκηνοθετών του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, στα περιοδικά The books’ Journal και Δένδρο, στο περιοδικό Τέταρτο & στην εφημερίδα Αυγή. Έχουν δημοσιευτεί κινηματογραφικά κείμενα ή βιβλιοκριτικές του στις ιστοσελίδες cinephilia, bookpress, fractal, vakhikon, kemes.wordpress, camerastyloonline, FilmandTheater. Στα ιστολόγια Μημαδαςτημαργαριτα, Μεταρρύθμιση και Athens Voice δημοσιεύονται πολιτικά & κινηματογραφικά άρθρα του. Έχει γυρίσει το ένα μέρος της μεγάλου μήκους ταινίας-δίπτυχο Περί έρωτος, και δύο μικρού μήκους, Ταυτότητες και ρόλοι και Ο διαγραμμένος.